De Kennisbank Diversiteit en Emancipatie van IDEM is een landelijke kennisbank met meer dan 48.000 beschrijvingen van documenten die betrekking hebben op het werkveld van IDEM: discriminatie, lhbtiq+-emancipatie, inclusie en emancipatie man/vrouw. Hiermee willen we deze informatie beschikbaar maken voor iedereen die zich in deze onderwerpen verdiept. Voor studenten en scholieren, voor ambtenaren, docenten en schoolleiders, voor hulpverleners, zorgmanagers, voor politieagenten en jongerenwerkers.
De Kennisbank wordt constant aangevuld met nieuwe titels van publicaties en onderzoeken. Maandelijks geven we een overzicht van nieuwe titels in de kennisbank.
Buizer, I., Hermsen, D., Lisdonk, J. van & Toorn, J. van der (2024).Bi+ mensen en werk. Verkenning. Leiden : Universiteit leiden / Bi+ Nederland. Verkennend onderzoek naar de positie van biseksuele mannen en vrouwen of bi+ mensen op de arbeidsmarkt en op de werkvloer. voor het weghalen van drempels. Lees hier meer over deze publicatie in de Kennisbank Diversiteit en Emancipatie.
Seidler, Y., Khajavi-Zijlstra, J., Leeuwen, R. van, Schans, R. van der, Eerten, J.-J. van & Sam, N. (2024). Monitor Sociale Inclusie (meting 5). Vierde vervolgmeting naar de woon- en leefomstandigheden Sinti en Roma in Nederland. Rotterdam / Utrecht : Risbo – Erasmus Universiteit Rotterdam / Labyrinth. Vierde vervolgmeting van de Monitor Inclusie die de sociale inclusie van Roma en Sinti in Nederland in kaart brengt. In de monitor wordt aandacht besteed aan de volgende thema’s: onderwijs, arbeid, wonen, gezondheid en veiligheid. Lees hier meer over deze publicatie in de Kennisbank Diversiteit en Emancipatie.
Blommaert, L., Azabar, S., Geurts, N., Spiering, N. & Thijssen, L. (2024). Verkenning arbeidsmarktdiscriminatie moslima’s. Eindrapportage. Nijmegen : Radboud Universiteit Nijmegen. Verkennend onderzoek naar arbeidsmarktdiscriminatie waarmee moslima’s in Nederland mee te maken hebben. Centraal staat de vraag: Wat is de aard, reikwijdte en specifieke context van arbeidsmarktdiscriminatie van moslima’s en welke aanvullende handelingsperspectieven zijn er, naast bestaande beleidsinstrumenten, die arbeidsmarktdiscriminatie van deze doelgroep kunnen tegengaan? Lees hier meer over deze publicatie in de Kennisbank Diversiteit en Emancipatie.
Streng, R., Pootjes, H., Ven, B. van de & Weenink, L. (2024). Dialoogprogramma Slavernijverleden. Een onderzoek over actie en herdenken. Den Haag / Amsterdam: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties/ TrueTalk. Onderzoek dat verslag doet van het dialoogprogramma over hoe het slavernijverleden te herdenken. Dit programma werd geïnitieerd na de excuses die premier Rutte namens Nederland aanbood en waarin hij aangaf dat achter de excuses voor het slavernijverleden geen punt werd gezet, maar een komma. Lees hier meer over deze publicatie in de Kennisbank Diversiteit en Emancipatie.
Complete overzichten van de meest recente toevoegingen aan de Kennisbank kunt hieronder downloaden.
Zoveel mensen, zoveel meningen: een actuele stelling, zeker ook na de verkiezingen van afgelopen november. Betekent een verschil van mening dat je niet meer met elkaar in verbinding staat?
In dat kader faciliteert IDEM op maandag 29 januari een Netwerkcafé voor professionals uit het sociale domein, met als thema verbindend communiceren. Tijdens deze bijeenkomst staan inspiratie en het uitwisselen van ideeën rondom de thema’s inclusie, discriminatie, LHBTQIA+ en emancipatie centraal.
Wat staat je te wachten?
Ontmoeten, ideeën uitwisselen en elkaar meenemen in andere perspectieven: kortom, belangrijke manieren om jezelf te ontwikkelen. Vooral als het gaat om inclusiever (leren) kijken naar je stad.
Samen met de communicatie-experts van Ai-opener gaan we op zoek naar de verbindende dialoog, midden in hartje Rotterdam. ‘Ai’ verwijst naar het Japanse karakter dat staat voor verbinding, harmonie en afstemming.
We willen ook graag ruimte creëren voor aanwezigen om je eigen initiatieven te delen en verbinding te zoeken. Als jij nog op zoek bent naar inspiratie of expertise voor jouw projecten, geven we je graag de microfoon! Wil je van dit moment gebruik maken? Neem dan contact met ons op.
Kom naar ons Netwerkcafé en laat je inspireren om weer inclusief aan de slag te gaan!
Voor wie? Rotterdamse sociale professionals die zich (willen gaan) inzetten voor een inclusieve stad, en met elkaar kennis en ideeën willen uitwisselen over de thema’s inclusie, discriminatie, LHBTQIA+ en emancipatie.
Programma
15:00 – inloop
15:30 – thema: verbindend communiceren met Ai-opener
16:30 – netwerkborrel en ruimte voor presentatie eigen projecten
Seksuele diversiteit en genderdiversiteit zijn thema’s die gevoelig liggen in het voortgezet onderwijs in Rotterdam. De thema’s kunnen weerstand oproepen en tot verhitte discussies leiden tussen leerlingen. Docenten weten niet altijd hoe ze een duidelijke sociale norm kunnen uitdragen en gesprekken tussen leerlingen in goede banen kunnen leiden. IDEM geeft een aantal tips:
Normaliseer (gender)diversiteit
Om als docententeam uit te dragen dat er op school ruimte is voor seksuele diversiteit en genderdiversiteit is het belangrijk om dit regelmatig te normaliseren, dus te laten zien dat deze diversiteit bestaat zonder het als bijzonderheid te bespreken. Bijvoorbeeld door inclusieve woorden te gebruiken:
De les te openen met ‘Welkom leerlingen’ in plaats van ‘Welkom jongens en meisjes’.
Aan het begin van het jaar jouw eigen voornaamwoorden te benoemen en te benadrukken dat jij graag van leerlingen hoort met welke voornaamwoorden zij worden aangesproken.
In een standaard opdracht te kiezen voor een homoseksueel stel als voorbeeld, zonder dat de opdracht draait om seksuele oriëntatie.
In gesprek met een leerling te spreken over ‘ouders’ in plaats van ‘vader en moeder’. En over ‘partner’ in plaats van ‘vriendje of vriendinnetje’.
Draag uit dat het (islamitische) geloof en homoseksualiteit niet tegenover elkaar (hoeven te) staan
Regelmatig hebben docenten en leerlingen het idee dat islam en seksuele diversiteit niet samengaan. Dit ligt echter genuanceerder. Zo zijn er ook islamitische docenten die LHBTIQA+ personen ruimte geven door te benadrukken: ‘Iedereen mag wat mij betreft doen wat ie wil, zolang je er anderen niet mee lastigvalt. Want uiteindelijk wordt iedereen op zijn laatste dag beoordeeld op de eigen daden.’
Corrigeer altijd als leerlingen schelden met ‘homo’
Schelden met ‘homo’ is niet oké en moet ten alle tijden worden afgekeurd. Ook als je het idee hebt dat het slachtoffer niet homoseksueel is. Schelden met ‘homo’ is namelijk niet onschuldig. Het is kwetsend voor mensen die homoseksueel zijn, omdat het woord op een negatieve manier wordt gebruikt. Het kan ook zijn dat leerlingen in andere talen dan het Nederlands schelden (denk aan: zemmel, mariku of ibne). Wees hier net zo goed alert op.
Besteed als school het gehele schooljaar door aandacht aan seksuele en genderdiversiteit, niet alleen op Paarse Vrijdag
Durf als docent het gesprek aan te gaan met leerlingen en kijk met open vizier naar wat hen bezighoudt. De voorwaarde is natuurlijk wel dat er respectvol met elkaar wordt gesproken. Als je je hierbij ongemakkelijk voelt, bespreek dit dan in jouw team en ondersteun elkaar.
Wanneer een leerling met jou een gesprek begint over seksuele oriëntatie of genderidentiteit, normaliseer het onderwerp dan. Ontvang het en reageer er heel casual op. Gebruik de woorden die de leerling zelf ook gebruikt en probeer niet meteen een label op te plakken.
Zet ‘levende boeken’ van de Mensenbieb in
De Mensenbieb is een bibliotheek… met mensen. Bij hen ‘leen’ je levende boeken. Deze boeken zijn mensen die je normaal niet zo snel zou spreken. Denk bijvoorbeeld aan een transgenderpersoon, imam of vluchteling. Iemand die afwijkt van de ‘norm’ en daardoor de kans loopt anders benaderd, buitengesloten of gediscrimineerd te worden. Nodig LHBTIQA+ personen uit, zodat leerlingen vragen kunnen stellen aan deze mensen. Op deze manier wordt het onderwerp persoonlijk en krijgen de letters een gezicht.
Iedere maand wordt onze Kennisbank aangevuld met de nieuwste onderzoeken en publicaties op het gebied van inclusie, discriminatie en (LHBTIQ+) emancipatie. In de rubriek ‘Nieuw in de Kennisbank’ lichten we een van de publicaties uit. Deze keer een rapport van het Verwey-Jonker Instituut: ‘Hoe mbo-studenten stagediscriminatie willen melden – Gehoord en geloofd worden, met concrete gevolgen voor het leerbedrijf.’
Stagediscriminatie is onder jongeren een groot probleem. Verschillende onderzoeken toonden aan dat jongeren met een migratieachtergrond moeilijker aan een stageplek komen dan jongeren zonder migratieachtergrond. Ook ervaren jongeren stagediscriminatie op grond van gender, seksuele oriëntatie of beperking. Toch melden maar weinig leerlingen stagediscriminatie. Op verzoek van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid deed het Verwey-Jonker Instituut onderzoek naar welke behoeften mbo-studenten hebben als het gaat om melden van stagediscriminatie.
Voor het onderzoek zijn in totaal 41 studenten gesproken. Hen werd onder meer gevraagd of ze weten hoe ze stagediscriminatie kunnen melden, wanneer ze stagediscriminatie zouden willen melden en hoe een klachtbehandelaar in de ideale situatie zou reageren. Tot slot werd gevraagd wat voor resultaat ze zouden willen zien na de melding.
Kennis en ervaringen
De meeste respondenten hebben een goed beeld van wat stagediscriminatie is en op welke gronden er gediscrimineerd kan worden. Dit weten ze omdat ze zelf discriminatie ervaren hebben of iemand kennen die het heeft ervaren. Een deel van de studenten beseft dat discriminatie onduidelijk kan zijn en dat het lastig is om te bewijzen. Hoewel het geen officiële grond is, hebben de studenten wel het gevoel dat zij ook op grond van opleidingsniveau gediscrimineerd worden.
Melden van stagediscriminatie
De geïnterviewde studenten zijn voor een groot deel op de hoogte dat ze stagediscriminatie kunnen melden en weten ook waar dat kan. Degenen die het niet weten, weten wel aan wie ze het kunnen vragen. Van de studenten die zelf stagediscriminatie ervaren hebben, heeft het merendeel een melding gemaakt bij een stagebegeleider, docent, mentor of vertrouwenspersoon. De meerderheid was niet tevreden met de reactie op hun melding.
Behoeften
De geïnterviewde studenten zouden graag een melding willen maken als de stagediscriminatie in hun ogen ‘ernstig’ is of bewezen kan worden. Omdat er in de praktijk vaak sprake is van twijfel, komt het erop neer dat studenten stagediscriminatie veelal accepteren voordat ze een melding zouden maken.
De meeste studenten zouden stagediscriminatie binnen hun school willen melden, een enkeling daarbuiten. Het belangrijkste is dat ze de persoon bij wie ze melden vertrouwen, dat die persoon ervaringskennis heeft en dat studenten zich in die persoon kunnen herkennen. Bij een externe melding speelt onafhankelijkheid en de mogelijkheid om anoniem te melden een rol.
De manier waarop studenten een melding zouden willen doen, is afhankelijk van de situatie. Een persoonlijk gesprek wordt genoemd, maar ook een melding via Whatsapp.
Gevolgen
Studenten zien het liefst dat een melding concrete gevolgen heeft, zoals het intrekken van de erkenning van een leerbedrijf, het niet meer mogen aannemen van stagiairs of aangesproken worden op hun gedrag.
Aanbevelingen
De onderzoekers hebben op basis van de gesprekken een aantal aanbevelingen geformuleerd:
onderwijsinstellingen en -professionals dienen studenten in te lichten over stagediscriminatie en de mogelijkheden om dit te melden;
onderwijsinstellingen dienen een procedure of protocol vast te leggen waarin onder andere staat beschreven hoe álle klachtbehandelaars meldingen registreren, welke opvolging hieraan gegeven wordt, studenten hierover geïnformeerd worden en welke vormen van ondersteuning en nazorg er (intern en extern) aangeboden worden aan de student.
binnen deze procedure of protocol moeten er in ieder geval verschillende mogelijkheden zijn om zowel intern (op school) als extern te melden en om zowel anoniem als persoonlijk te melden;
klachtbehandelaars dienen erop getraind te zijn om een reactie te geven op een discriminatie-ervaring die aansluit op de behoeften van gedupeerden.
In Accenten & Tendensen bespreken we de belangrijkste ontwikkelingen in Rotterdam op onze thema’s. In deze editie komen de volgende onderwerpen aan bod:
