Dag tegen Racisme en Discriminatie 2024: Wat komt er na de komma?

Dag tegen Racisme en Discriminatie 2024: Wat komt er na de komma?

Wat komt er na de komma?

In december 2022 bood demissionair minister-president Mark Rutte namens de Nederlandse staat excuses aan voor het slavernijverleden. Rutte stelde, naar een citaat van de kunstenaar Serana Angelista, dat ‘we niet alleen het verleden delen, maar ook de toekomst. Dus zetten we vandaag een komma, geen punt.’

Op de Dag tegen Racisme en Discriminatie organiseren wij een conferentie om gezamenlijk te verkennen wat er na ‘de komma’ komt. Aan de hand van multidisciplinaire dialoog belichten we de impact van dekolonisatie. Welke lessen putten we uit het verleden voor een gezamenlijke toekomst? En hoe maak je een verleden beschikbaar voor de toekomst, als het niet in beeld of geluid is gevat? 

Ook het publiek wordt op deze dag van harte uitgenodigd om hun eigen vragen, belevingen en visies te delen. Bijdragen vanuit het publiek worden vervolgens meegenomen in het programma van de Rotterdamse eindconferentie van het herdenkingsjaar. 

Praktische informatie 

Datum 
Donderdag 21 maart 2024

Waar? 
De Doelen, Eduard Flipse Zaal, Schouwburgplein 50, 3012 CL Rotterdam

Voor wie?  
Iedereen met belangstelling voor een inclusieve en gelijkwaardige samenleving.

Programma

14:30 – inloop en drankje 

15:00 – welkomstwoord: dagvoorzitter Dounia Jari  

15:10 – openingsact: Shevani D.K., spoken word artist  

15:15 – sprekers:  

 – Stevie Nolten (Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid) 

 – Wim Reijnierse (Gedeeld Verleden Gezamenlijke Toekomst)

 – Drs. Eneida Delgado Silva-Fransman (Psychologiepraktijk SANE) 

16:00 – pauze  

16:15 – bijdragen vanuit het publiek 

16:45 – panelgesprek “Wat komt er na de komma?” met de sprekers plus Maureen Mollis (Gemeente Rotterdam), geleid door Dounia Jari 

17:15 – drankje en ruimte voor ontmoeting 

17:30 – einde 

Met bijdragen van o.a.:

Dounia Jari (dagvoorzitter)

Dounia Jari is expert op het gebied van seksuele diversiteit en Islam, en medeoprichter van het European Queer Muslim Network

Shevani D.K (spoken word artist) 

Shevani, alias Densasi, maakt muziek en is nu meer dan 5 jaar spoken word artist. De spontane en enthousiaste Shevani wil haar publiek inspireren en motiveren met haar artistieke teksten. Shevani: ‘Door over taboes te praten en een open boek te zijn in de verhalen die ik deel, hoop ik mijn luisteraars te inspireren onbeschaamd hunzelf durven te zijn’.

Stevie Nolten (spreker/panel) 

Stevie Nolten (zij/haar) werkt als dekoloniaal archiefonderzoeker bij het Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid. Ze zet zich in voor het ontsluiten, democratiseren en repatriëren van koloniaal erfgoed materiaal, om samen met ondervertegenwoordigde gemeenschappen stiltes in het archief aan te vullen. Op weg naar een rechtvaardige en meerstemmige vertelling van onze gedeelde geschiedenis. Naast haar onderzoekswerk is Stevie gemeenteraadslid in Utrecht.  

Wim Reijnierse (spreker/panel)  

De stichting Gedeeld Verleden Gezamenlijke Toekomst heeft als doel: het vergroten van de kennis en het bewustzijn van de geschiedenis die inwoners van Rotterdam met elkaar delen, ter vergroting van wederzijds begrip en respect en ter versterking van de multi-etnische samenleving in heden en toekomst. In het bijzonder stelt de stichting zich ten doel aandacht te schenken aan de gedeelde geschiedenis die direct of indirect het gevolg is van de rol die Nederland heeft gespeeld als koloniale mogendheid in verschillende delen van de wereld en de manier waarop die geschiedenis doorwerkt in hedendaagse beeldvorming en sociale en culturele codes. 

Drs. Eneida Delgado Silva-Fransman (spreker/panel)   

Eneida Delgado Silva is een professional van Kaapverdische afkomst met meer dan 20 jaar ervaring in de geestelijke gezondheidszorg als psycholoog. Haar passie ligt in het gebied van trauma, identiteit, relaties en interculturele zorg. Met een team van 25 hulpverleners met diverse culturele achtergronden streeft Eneida’s eigen praktijk, SANE Psychologen, ernaar om psychologische zorg en ondersteuning te bieden in verschillende talen, met als doel om deze toegankelijk te maken voor iedereen. Een plek waar mensen zich kunnen identificeren en thuis voelen. Eneida’s benadering van therapie kenmerkt zich door het niet alleen focussen op problemen, maar vooral op mogelijkheden en kracht. Dit principe heeft ze ook verwoord in haar boek “From Ashes to Beauty” om mensen te inspireren om anders te kijken naar de uitdagingen die het leven met zich meebrengt, zodat we ze kunnen transformeren tot bronnen van kracht.

Maureen Mollis (panel) 

Maureen is opdrachtgever van het programma Koloniaal en Slavernijverleden van de stad Rotterdam. Over zichzelf vertelt zij: “Ik hou van Nederland – ik ben hier opgegroeid. Als ik over de Erasmusbrug fiets, zie je een zwarte vrouw. Maar ik ben niet zomaar een gekleurde vrouw – ik ben Maureen, ik ben Rotterdamse, ik ben moeder en partner en trots dat ik voor de stad werk. Ik ben me er terdege van bewust dat de welvaart van Rotterdam is verdiend ten koste van anderen, en dat is geen prettige gedachte.” 

Yasemin Demirözcan (fototentoonstelling) 

Op deze conferentie is een tentoonstelling te zien van de fotografe Yasemin Demirözcan, onder andere bekend van HA!R POWER.   

IDEM Kennisatelier: Duizend redenen om strijdbaar te zijn op 28 februari

IDEM Kennisatelier: Duizend redenen om strijdbaar te zijn op 28 februari

IDEM Kennisatelier: Duizend redenen om strijdbaar te zijn

Tijdens het kennisatelier ‘Duizend redenen om strijdbaar te zijn’ vieren we vrouwenemancipatie en genderdiversiteit in al haar vormen. We staan stil bij intersectionaliteit – ook wel kruispuntdenken genoemd – binnen het feminisme. Intersectionaliteit gaat over hoe verschillende identiteitskenmerken (gender, seksualiteit, etniciteit, klasse e.d.) elkaar beïnvloeden met als gevolg dat je op verschillende manieren met discriminatie te maken kan krijgen. Iemand kan bijvoorbeeld vrouw zijn en zwart. En slechtziend. En alleenstaand moeder. Daarmee heb je heel andere ervaringen in de wereld dan wanneer je alleen één van deze identiteitskenmerken hebt.

Kom naar ons kennisatelier op woensdag 28 februari om meer kennis op te doen over intersectionaliteit, hoe het eruit ziet binnen de vrouwenemancipatie en hoe jij als professional binnen het sociaal domein ermee te maken krijgt. Laat je inspireren door krachtige personen en denk samen na over hoe intersectionaliteit doorwerkt in jouw werk en in je persoonlijke leven. 

Praktische informatie 

Datum 
Woensdag 28 februari 2024

Waar? 
Huis van de Wijk Post West, De Zonnezaal, Tidemanstraat 80, 3022 SM Rotterdam

Voor wie?  
Rotterdamse sociale professionals die zich (willen gaan) inzetten voor een inclusieve stad, en met elkaar kennis en ideeën willen uitwisselen over de thema’s inclusie, discriminatie, LHBTQIA+ en emancipatie.

Programma

10:00 – Inloop

10:30 – Welkomstwoord en kennismaking

11:00 – Keynote speakers met groepsgesprekken:

  • Dr. Aisa Manlosa, deskundige gender en duurzaamheid (Universiteit Leiden)
  • Xueli Abbing, UNESCO Goodwill Ambassador
  • Dr. Isabel Hoving, deskundige gender-geschiedenis en voormalig Diversity Officer (Universiteit Leiden) 

13:00 – Netwerklunch

IDEM Netwerkcafé ‘verbindend communiceren’ op 29 januari 2024

IDEM Netwerkcafé ‘verbindend communiceren’ op 29 januari 2024

IDEM Netwerkcafé: verbindend communiceren

Zoveel mensen, zoveel meningen: een actuele stelling, zeker ook na de verkiezingen van afgelopen november. Betekent een verschil van mening dat je niet meer met elkaar in verbinding staat?  

In dat kader faciliteert IDEM op maandag 29 januari een Netwerkcafé voor professionals uit het sociale domein, met als thema verbindend communiceren. Tijdens deze bijeenkomst staan inspiratie en het uitwisselen van ideeën rondom de thema’s inclusie, discriminatie, LHBTQIA+ en emancipatie centraal. 

Wat staat je te wachten? 

Ontmoeten, ideeën uitwisselen en elkaar meenemen in andere perspectieven: kortom, belangrijke manieren om jezelf te ontwikkelen. Vooral als het gaat om inclusiever (leren) kijken naar je stad.  

Samen met de communicatie-experts van Ai-opener gaan we op zoek naar de verbindende dialoog, midden in hartje Rotterdam. ‘Ai’ verwijst naar het Japanse karakter dat staat voor verbinding, harmonie en afstemming. 

We willen ook graag ruimte creëren voor aanwezigen om je eigen initiatieven te delen en verbinding te zoeken. Als jij nog op zoek bent naar inspiratie of expertise voor jouw projecten, geven we je graag de microfoon! Wil je van dit moment gebruik maken? Neem dan contact met ons op. 
 
Kom naar ons Netwerkcafé en laat je inspireren om weer inclusief aan de slag te gaan! 

Praktische informatie 

Datum 
Maandag 29 januari 2024, van 15:30 uur tot 17:30 uur (inloop: 15:00) 

Waar? 
Grotekerkplein 5, 3011 GC Rotterdam — grote zaal (begane grond, rolstoeltoegankelijk) 

Voor wie?  
Rotterdamse sociale professionals die zich (willen gaan) inzetten voor een inclusieve stad, en met elkaar kennis en ideeën willen uitwisselen over de thema’s inclusie, discriminatie, LHBTQIA+ en emancipatie.

Programma

15:00 – inloop

15:30 – thema: verbindend communiceren met Ai-opener

16:30 – netwerkborrel en ruimte voor presentatie eigen projecten

17:30 – einde

Verslag IDEM Kennisatelier Let’s talk about sex!

Verslag IDEM Kennisatelier Let’s talk about sex!

In aanloop naar Wereld Aids Dag organiseerde IDEM Rotterdam, samen met HIV010 en hun partners, het Kennisatelier ‘Let’s talk about seks’. Op 30 november 2023 kwamen Rotterdamse professionals samen in het Instituut voor Gezondheidszorg van de Hogeschool Rotterdam om te praten over inclusieve seksuele-gezondheidszorg.

Seks zou voor iedereen die wil leuk, fijn en veilig moeten zijn. En mocht dat niet zo zijn, dan zou iedereen bij een inclusieve hulpverlener terecht moeten kunnen. Maar omdat er weinig in een veilige setting over seks en seksuele gezondheid gesproken wordt, blijven er veel taboes en misinformatie bestaan. De misvattingen en vooroordelen zijn nog extra hardnekkig als het om hiv en aids gaat. Ook al is hiv allang geen dodelijke ziekte meer en kunnen mensen die trouw hun medicijnen nemen het virus niet overdragen. Professionals in het sociaal domein kunnen een belangrijke rol spelen in het bespreekbaar maken van seksuele gezondheid en de preventie van seksueel overdraagbare ziekten.

Het Kennisatelier begon met het verhaal van ervaringsdeskundige Celicia Jansz. Zij is in 2010 positief getest op hiv en deelde haar ervaringen over onder andere de gezondheidszorg. Cecilia is aanwezig op het Kennisatelier omdat ze vindt dat seksuele onderwerpen besproken moeten worden. Na het ervaringsverhaal van Celicia werd er door Humanitas Rotterdam een brief overhandigd aan een vertegenwoordiger van wethouder Buijt, die helaas zelf niet aanwezig kon zijn. De brief is een oproep aan de gemeente om zich te blijven inzetten om het stigma op hiv te verminderen en de preventie en zorg te verbeteren. In de brief doet Humanitas concrete voorstellen om de preventie van hiv te verbeteren en het aantal nieuwe infecties met hiv in Rotterdam terug te brengen tot nul voor 2030. Daarnaast onderstrepen ze het belang van nauwe samenwerking tussen gemeenschappen en professionals om doelgericht te werken aan nieuwe maatregelen. De oproep is ondertekend door meer dan tien organisaties.

Preventie, gespreksvoering en behandeling

Vervolgens gaven Ani Harutunjan, verpleegkundig specialist in opleiding bij het Centrum Seksuele Gezondheid van de GGD Rotterdam-Rijnmond, en Jannigje Smit, verpleegkundig specialist infectieziekten in het Maasstadziekenhuis, een presentatie over preventie, gespreksvoering en behandeling van hiv in Rotterdam. Om hiv te voorkomen is het vooral belangrijk om erover te praten. Het taboe en stigma moeten eraf. Maar hoe maak je seks bespreekbaar? Het is niet voor iedereen vanzelfsprekend om over seks te praten, bijvoorbeeld omdat je dat vanuit je cultuur of opvoeding niet hebt meegekregen. Het is daarom belangrijk om cultuursensitief te werken en eenieders normen en waarden te respecteren. Een tip is daarom om consent te vragen, bijvoorbeeld: vind je het goed als ik je een vraag stel over je seksuele leven? Jannigje vult aan dat het goed is om niet alleen de gevaren te benoemen, maar ook de leuke kant van seks, ook met hiv.

Uit onderzoek blijkt dat het stigma over hiv de laatste jaren is afgenomen. Opvallend is dat het stigma over hiv in de zorg juist is toegenomen. Vanuit het publiek komt de vraag of daar een verklaring voor is. In het onderzoek zelf heeft men dit niet kunnen achterhalen. Jannigje zelf denkt dat het misschien te maken heeft met het feit dat er minder aandacht voor hiv is en dat het goed behandeld kan worden. Vanuit de zaal vult iemand aan dat het daardoor wellicht minder urgentie of prioriteit krijgt. Wil je het volledige onderzoek uit 2021 lezen, klik dan hier (rapport in het Engels).

Woordgebruik

Woordgebruik is bepalend voor hoe je mensen ziet. Ziekenhuizen zijn volgens Jannigje goed in het praten over mensen in termen als ‘een diabeet’ of een ‘hiv’er’. Zij wijst op het belang van zogenaamde ‘people first’taal, waar de mens centraal staat. Hieronder staan zes combinaties van woorden, waarbij het dikgedrukte woord het beste alternatief is.

Hiv – aids: het gaat meestal om hiv, aids is er bijna niet meer

Besmettelijk – overdraagbaar: besmettelijk klinkt negatiever en het komt over alsof je het heel gemakkelijk kan oplopen

Soa-vrij – clean

Hiv/aids – mensen met hiv

Hiv-besmetting – hiv-infectie

Hiv – hiv-virus: hiv staat voor humaan immunodeficiëntievirus, virus zit dus al in de afkorting

De belangrijkste boodschap om mee naar huis te nemen is volgens Jannigje en Ani het bieden van een veilige omgeving en het starten van het gesprek over seksualiteit en hiv.

Onbewuste vooroordelen

Na de pauze was het woord aan David Benjamin en Leroy Vaarnold van het Expertisecentrum voor Seksualiteit, Sekswerk en Mensenhandel (ESSM), onderdeel van Humanitas Rotterdam. Zij nodigden de aanwezigen uit om via Mentimeter binnen 10 seconden antwoord te geven op verschillende stellingen. De vraag was steeds, op wie is dit van toepassing; Leroy, David, beide of geen van beiden. Voorbeelden van gebruikte stellingen zijn; ik woon samen met mijn partner, ik ben heteroseksueel en ik heb nog nooit een soa gehad. De stellingen zijn bedoeld om iedereen ervan bewust te maken dat je allerlei aannames hebt over mensen, terwijl je dit soort dingen helemaal niet aan de buitenkant kunt zien. Er is niks mis met impliciete aannames, die hebben we allemaal. Maar het is wel goed om je ervan bewust te zijn dat die je beïnvloeden.

Inclusieve gezondheidszorg

Leroy en David leggen uit wat inclusieve gezondheidszorg betekent. Het gaat om toegankelijke zorg en ondersteuning, ongeacht persoonlijke kenmerken zoals gender, seksualiteit, etniciteit, lichaamstype of status. Ze pleiten ervoor de focus te verleggen van cultuursensitief naar diversiteitscompetent werken. Cultuursensitief is een term die heel bekend is geworden, maar dit gaat slecht om één aspect van een persoon. Ook alle andere aspecten hebben invloed op personen, daarom zou diversiteitscompetent werken het uitgangspunt moeten zijn. Onderdeel van diversiteitscompetent werken is het bewustzijn van je eigen positie en de privileges die je hebt. Intersectionaliteit is een grondgedachte waarmee sociale relaties in verhouding tot elkaar worden gebracht, door de verscheidene aanwezige vormen van discriminatie of onderdrukking te bestuderen. Het is een lastige theoretische term, daarom wordt onderstaand filmpje getoond om het uit te leggen.

Representatie

Verder benoemen Leroy en David het belang van representatie. Een betere representatie van de ervaringen vanuit de praktijk zorgt ervoor dat mensen die discriminatie ervaren ook een stem krijgen. We kunnen ons immers niet altijd bewust zijn van de onderdrukking die andere mensen ervaren. Herkenbaarheid vergroot ook het gevoel van veiligheid en neemt daarmee een stukje argwaan naar de zorg weg dat er onder bepaalde groepen bestaat. David en Leroy vragen vervolgens aan de deelnemers hoe zij hun zorg inclusief houden. Via mentimeter verschijnen onder andere de volgende reacties vanuit de zaal:

  • Jezelf voorstellen met je voornaamwoorden die je gebruikt (bijvoorbeeld zij/haar of die/diens) / vragen hoe iemand aangesproken wil worden
  • Vooroordelen bespreekbaar maken onder collega’s
  • Aandacht voor laaggeletterdheid
  • Werken met tolken
  • Ervaren stigma en zelfstigma bespreken
  • Werken met peers en community-based-organisaties

Het leveren van maatwerk is erg belangrijk in het kader van inclusieve gezondheidszorg. David benoemt een aantal manieren waarop je meer maatwerk kunt bieden in de zorg aan cliënten:

Sekspositieve benadering

David en Leroy hopen dat een sekspositieve benadering in de toekomstige zorg een grotere rol gaat spelen. In deze benadering gaat het niet alleen over de risico’s van seks, maar staan seksueel plezier, seksueel gedrag en diversiteit van mensen centraal. Ook geven ze tips over het beter toegankelijk maken van de zorg.

  • Fysieke toegankelijkheid: maak zorgfaciliteiten toegankelijk voor mensen met verschillende behoeftes. Dit gaat niet alleen om het rolstoeltoegankelijk maken van een gebouw, of zorgen voor voldoende parkeerplekken, maar ook bijvoorbeeld genderneutrale toiletten en prikkelarme ruimtes.
  • Digitale toegankelijkheid: publiceer informatie in verschillende talen en gebruik eenvoudige woorden.
  • Financiële toegankelijkheid: bied betaalbare of gratis diensten aan groepen met beperkte financiële middelen. Te veel mensen mijden nu cruciale zorg, bijvoorbeeld seksuele gezondheidszorg, omdat ze bang zijn voor de kosten.
  • Maak gender, seksuele en culturele diversiteit vanzelfsprekend in tekst en beeld. Bijvoorbeeld; wat voor informatie zie je in de spreekkamer? Zie je jezelf terug? – dat werkt drempelverlagend.

Meer tips voor zorgverleners over het omgaan met seksuele en genderdiversiteit kun je vinden in de Diversiteitstool van de Alliantie Gezondheidszorg op Maat: https://detoolkit.komteenmensbijdedokter.nl/

De middag werd afgesloten met het ervaringsverhaal van Oswaldo Isidora en aansluitend een Q&A met ervaringsdeskundigen en experts.

Verslag Kennisatelier ‘Pech, beleid of discriminatie: over leven in armoede’

Verslag Kennisatelier ‘Pech, beleid of discriminatie: over leven in armoede’

Erin geboren worden, een scheiding, ziek worden of een verkeerde keuze: armoede kan iedereen overkomen. Toch leven vrouwen, mensen van kleur, LHBTIQA+ personen en mensen met een beperking relatief vaker in armoede. Wie eenmaal in armoede leeft, of erin is opgegroeid, kan meestal niet goed meedoen in de samenleving. Denk aan iemand die haar scootmobiel niet kan opladen vanwege de hoge energiekosten of ouderen die uit schaamte met kerst thuisblijven omdat ze geen cadeautje kunnen kopen voor hun kleinkinderen. Tijdens het Kennisatelier ‘Pech, beleid of discriminatie: over leven in armoede’ kwamen Rotterdamse professionals bij elkaar om over deze intersecties te praten.

Het Kennisatelier vond plaats in koffiebar Heilige Boontjes aan het Eendrachtsplein in Rotterdam. Niet zomaar een horecagelegenheid, maar een plek waar jongeren re-integreren op een duurzame manier. Het bijzondere verhaal van Heilige Boontjes werd vastgelegd door NOS op 3.

Nadat iedereen is voorzien van een lekker kopje koffie (of thee) heet IDEM-netwerker Hilda van Reeuwijk alle aanwezigen welkom en leidt het thema van vandaag kort in. Is armoede eigenlijk een thema dat past bij IDEM? Het is namelijk volgens de wet geen discriminatiegrond. Maar staat armoede los van discriminatie? Hilda: ‘Als we kijken naar de ervaringen van bijvoorbeeld mensen van kleur of trans personen, dan denk ik van niet.’ 

Hilda zet een aantal artikelen uit de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens naast een aantal Rotterdamse quotes van de afgelopen jaren. Die laat daarmee zien dat in Rotterdam verschillende rechten, waaronder het recht op non-discriminatie en een zekere levensstandaard, geschonden worden.  

Streepje voor, blaadje meer 

Vervolgens deden deelnemers een interactieve kennismakingsopdracht. Alle deelnemers begonnen achter in de zaal en kregen voorbeelden te horen van ervaringen met discriminatie, zoals “ik word extra in de gaten gehouden in winkels en ov”. De situaties hadden betrekking op verschillende discriminatiegronden, bijvoorbeeld huidskleur of herkomst. Deelnemers deden telkens een stapje naar voren wanneer zij de genoemde situatie nog nooit hadden meegemaakt. Deelnemers die voorin de zaal terecht waren gekomen, hadden geen of weinig ervaringen met discriminatie. Vervolgens werden er vragen gesteld over iemands financiële situatie. Zoals het niet kunnen doen van hobby of sport door een tekort in inkomen. Wanneer je de situatie nooit had meegemaakt, kreeg je een papiertje. Na de vragen was de finale van het spel propjes te maken van je papiertje en het vaakst het doel (Hilda) te raken. Het inzicht was de kansenongelijkheid. Over het algemeen hadden de mensen voor in de zaal meer papiertjes. Met andere woorden; zij die weinig ervaring hadden met discriminatie, hadden ook weinig ervaring met armoede.

Warm Rotterdam 

Na deze kennismaking gaf Hilda het woord aan Marjan Beijering en Iriabeth Schoop van Warm Rotterdam. Iriabeth is als ervaringsdeskundige betrokken bij Warm Rotterdam. Zij vertelt regelmatig haar verhaal (bijvoorbeeld hoe zij door de toeslagenaffaire in de problemen is gekomen). Ze is erg positief over Warm Rotterdam; als ervaringsdeskundige wordt ze overal bij betrokken en er is altijd terugkoppeling over wat er met de verhalen is gedaan en welke stappen er zijn ondernomen. Marjan is netwerker en onderzoeker bij Warm Rotterdam en legt uit waarom Warm Rotterdam er is en wat ze allemaal doet. 

Een van de doelen van Warm Rotterdam is om alle Rotterdammers bewust te maken van de armoedeproblematiek. Hierin hebben ervaringsdeskundigen een belangrijke rol. Zij delen hun (ervarings)kennis en geven advies. Dit gebeurt bijvoorbeeld tijdens het maandelijks georganiseerde Warm Spreekuur, waar ook regelmatig politici komen die willen weten wat er speelt in de stad. Warm Rotterdam agendeert daarnaast het onderwerp armoede bij bedrijven en maatschappelijke organisaties, omdat zij met hun incassopraktijken ook een belangrijke rol spelen in toenemende schulden.   

Warm Rotterdam heeft begin dit jaar het rapport ‘Gezien, gehoord en begrepen voelen’ gepubliceerd. Aanbevelingen uit het rapport zijn onder andere het versterken van informele organisaties door middel van meerjarige financiering en het faciliteren van één vertrouwenspersoon (aanspreekpunt) voor bewoners.

Marjan deelt een schrijnend signaal dat uit gesprekken met apothekers naar voren is gekomen. Zij zien steeds vaker dat medicijnen niet worden afgehaald. Het gaat met name om relatief goedkope medicijnen, die niet meer in het basispakket zitten. Voor mensen die weinig te besteden hebben, is het eigen risico in dit soort situaties een drempel. Een mogelijke oplossing die Marjan noemt, is het aanvragen van goedkope medicijnen via informele organisaties bij het Crisisfonds.   

Volhouders

Armoede kan een gevolg zijn van discriminatie. Ninny Duarte Lopes heeft dit aan den lijve ondervonden. Zij is namelijk gedupeerde van de toeslagenaffaire, net als duizenden andere Rotterdamse gezinnen. Door onterechte verdenkingen van fraude met toeslagen, vorderde de Belastingdienst grote bedragen terug van ontvangen kinderopvangtoeslag. Veel mensen, waaronder Ninny, kregen hierdoor schulden. Een dubbele nationaliteit kon al reden zijn om door de Belastingdienst als verdachte te worden aangemerkt. Verschillende instanties, zoals het College voor de Rechten van de Mens en de Autoriteit Persoonsgegevens, hebben geoordeeld dat er sprake was van discriminatie. In een vraaggesprek met Hilda vertelt Ninny haar verhaal. De hele affaire heeft veel impact gehad en na het openbaar worden van het toeslagenschandaal heeft Ninny zich voorgenomen heel Nederland hierover te vertellen. Zij heeft een lied gemaakt en de stichting Volhouders opgericht.

De Volhouders is een organisatie van Rotterdamse gedupeerden van de toeslagenaffaire. De focus van de organisatie ligt op het emotionele herstel. Binnen het project steunen slachtoffers elkaar, bijvoorbeeld tijdens lotgenotenbijeenkomsten. Ook bieden zij praktische ondersteuning in de vorm van een maatjesproject. Ninny ervaart vanuit de gemeente niet altijd even veel tegemoetkoming naar slachtoffers. Ninny zou willen dat de gemeente Rotterdam een menukaart maakt waarop overzichtelijk wordt wat je kan aanvragen bij de gemeente als je een gedupeerde bent. Op de vraag van Hilda wat ze het eerst zou willen wegtoveren als dat kan, antwoordt Ninny: ‘Best wel wat dingen. Wat mij het meeste raakt in dit alles is de bemoeizuchtigheid van allerlei instanties binnen een gezin waarin de ouder(s) het hoofd niet boven water kunnen houden. Kinderen zijn meegenomen, uit huis geplaatst. Ik ken die angst. Ik vind dat zo fout. Je wordt gediscrimineerd, je wordt gecriminaliseerd.”

Werksessie

Na de pauze worden de aanwezigen in twee groepen verdeeld en gaan zij met elkaar in gesprek over dilemma’s die zij in hun werk tegenkomen en mogelijke oplossingen daarvoor. Eén van de punten die naar voren komt is de behoefte van mensen met een hulpvraag aan een luisterend oor bij het eerste contact. Een luisterend oor bieden is iets wat hulpverleners (bijvoorbeeld wijkteammedewerkers) doen. Ook benoemen aanwezigen dat er veel verschillende loketjes zijn, wat voor burgers onoverzichtelijk is. Een warme overdracht is nog niet ingebed in de huidige structuur, maar wel erg belangrijk voor de hulpverlening aan burgers. Daarnaast zou het aannemen van ervaringsdeskundigen aangemoedigd moeten worden. Een tip waar we morgen mee kunnen beginnen is om geen aannames te doen, maar mensen vragen te durven stellen. Een andere deelnemer vult aan dat het vooral van belang is om elkaar aan te spreken: ‘Wat hier aan tafel gezegd wordt, dat hoor ik al jaren. Wat ontbreekt is het lef om een ander die iets niet doet of verkeerd doet, dat je die daarop aanspreekt.’

Tips voor professionals

  • Persoonlijk benadering van ieders situatie, maar geen willekeur.  
  • Gelijkwaardige houding van professional naar doelgroep. Respectvol en oprecht luisteren.
  • In het werken met mensen in armoede is een mens-tot-mensbenadering de wens. Maar voor de professionals en zelforganisaties is het wel fijn om één punt of loket te hebben om (juridische) informatie te vinden en uit te wisselen.
  • Door de wantrouwige houding van de overheid naar de burger is het vertrouwen bij de burger weg. Dit houdt mensen weg van stembussen, al kun je juist daar het verschil maken.
  • Lerende houding van professionals, ambtenaren en organisaties.
  • Bed in organisatie of team in dat je regelmatig reflecteert op wat je doet en hoe. Ontdek biases en tackel deze.
  • Maak gebruik van ervaringsdeskundigen. Praat niet alleen over de doelgroep maar ook met de doelgroep

Lees-, kijk- en luistertips

Hete hangijzers in de klas

Hete hangijzers in de klas

Racisme, religie, seksuele diversiteit en genderdiversiteit: het blijken hete hangijzers in het voortgezet onderwijs in Rotterdam. De thema’s liggen gevoelig en kunnen tot verhitte discussies leiden tussen leerlingen. Docenten weten niet altijd hoe ze deze gesprekken in goede banen moeten leiden.

Lastige onderwerpen op een constructieve manier bespreekbaar maken is een van de uitdagingen die worden genoemd in het onderzoek van IDEM Rotterdam naar gelijke kansen in het Rotterdamse voortgezet onderwijs. Daarom organiseren we twee online Kennisateliers voor onderwijsprofessionals om concreet met deze uitdaging aan de slag te gaan.

We bespreken niet alleen dit belangrijke onderzoeksresultaat, maar presenteren ook onze ‘meetladder’, een tool voor onderwijsprofessionals om het thema inclusie bespreekbaar te maken. Tijdens de uitgebreide werksessie van RAVILOK krijgen jullie praktische tips en handvatten om verhitte discussies om te buigen naar een constructieve dialoog. Het online Kennisatelier op 19 september focust op het thema seksuele en genderdiversiteit; op 28 september gaat het over culturele en etnische diversiteit.

Neem deel aan een of beide Kennisateliers – meld je snel aan!

Praktische informatie

Datum
Dinsdag 19 september 2023, van 15.30 uur tot 17.00 uur (seksuele en genderdiversiteit) en/of
Donderdag 28 september 2023, van 15.30 tot 17.00 uur (racisme)

Waar?
Online, na aanmelding ontvang je een Microsoft Teams-link. 

Voor wie? 
Rotterdamse (onderwijs)professionals die meer willen weten over het IDEM-onderzoek naar diversiteit en inclusie in het Rotterdamse voortgezet onderwijs en die meer toepasbare kennis en deskundigheid willen als het gaat om gevoelige thema’s bespreekbaar maken.

Programma (voorlopig)

19 september 2023
15.30 uur opening en kennismaking
15.40 uur onderzoeksresultaten en introductie meetladder
16.05 uur korte pauze
16.10 uur workshop over handelingsmogelijkheden om respectvol en inclusief seksuele en genderdiversiteit bespreekbaar te maken – door Farah Ramezani van RAVILOK
16.50 uur afsluiting

28 september 2023
15.30 uur opening en kennismaking
15.40 uur onderzoeksresultaten en introductie meetladder
16.05 uur korte pauze
16.10 uur workshop over handelingsmogelijkheden om respectvol en inclusief in gesprek te gaan over culturele en etnische diversiteit – door Farah Ramezani van RAVILOK
16.50 uur afsluiting