Beeldende kunst, muziek en events om de vele dimensies van identiteit te laten zien. Daar draait het om in de tentoonstelling ‘Who do you think you are?’, die de Rotterdamse singer-songwriter Sabrina Starke maakte in TENT in Rotterdam. Samen met kunstenaar Charl Landvreugd creëert zij door middel van beeldende kunst en events een plek waar bezoekers op zoek kunnen naar hun eigen identiteit en waar zij tradities en culturen van verschillende etnische groepen kunnen leren kennen en begrijpen. Starke: “Uiteindelijk willen we allemaal geaccepteerd worden.”
Waarom wilde je deze tentoonstelling maken?
Sinds een aantal jaar zie ik mijn muziek als een middel om bepaalde onderwerpen bespreekbaar te maken. Ik werk in mijn muziek altijd met een thema. Identiteit is het thema van mijn nieuwe album Underneath the surface. Dit keer zocht ik naar andere creatieve manieren om met het thema aan de slag te gaan. De tentoonstelling was voor mij een mooie mogelijkheid om meer de diepte in te gaan. Ik wilde een plek creëren waar mensen samenkomen en waar ik een bepaalde boodschap kon overbrengen, namelijk dat we moeten openstaan voor de verhalen van anderen.
Waarom koos je voor het thema ‘identiteit’?
Het is een thema waar iedereen mee bezig is. Ook voor mezelf ben ik er de afgelopen jaren over gaan nadenken. Ik ben geboren in Suriname en kwam als baby naar Nederland. Ik ben hier opgegroeid, maar het Surinaamse deel zit ook in mij. Als ik nog verder de geschiedenis in ga, dan kan ik mijn Afrikaanse roots er ook bij halen. Er zitten al drie verhalen in één persoon. Er is sprake van een bepaalde gelaagdheid, waar geen hiërarchie in zit. Ik ben niet dat of dat, ik voel het me allemaal. Wat ik met dit project wil meegeven is dat we allemaal met meerdere verhalen rondlopen.
Kijk naar alle mensen die hier wonen en samenleven. Die gelaagdheid maakt de stad. Er lopen zoveel mensen rond met allemaal verschillende verhalen. Voor mij is het belangrijk om te laten zien dat identiteit constant in beweging is, vooral omdat mensen zelf constant in beweging zijn. Iedere plek heeft een bepaalde identiteit en als je je daar thuis voelt, dan mag je je die identiteit toe-eigenen. Je mag jezelf erbij laten horen. Het voornaamste is dat we openstaan voor wat we zien, voor de verhalen van anderen.
Wat is je specifieke doel met dit project?
Ik hoop dat mensen hun eigen zoektocht aangaan, zonder dat ze zich te veel laten beïnvloeden door wat om hen heen gezegd wordt. Neem een goed kijkje naar binnen, laat je inspireren. De expositie en de events die we organiseren zijn een uitnodiging om meerdere verhalen te komen aanhoren en zien.
De rode draad is dat iedereen geaccepteerd wil worden en kunnen zijn wie zij of hij wil zijn. Maar door de wereld vol meningen van anderen, durven sommige mensen dit niet of gaan ze bepaalde delen van zichzelf ontkennen. Daarom wil ik met de tentoonstelling voor twee maanden een plek creëren waar mensen het gevoel hebben dat ze zichzelf kunnen laten horen, hun verhaal kunnen delen en zich kunnen laten inspireren door verhalen van anderen. De installatie ‘Under the mango tree’ van Jasper Niens wordt de ontmoetingsplek van de tentoonstelling. Het werk is geïnspireerd op de mangoboom die in veel Afrikaanse dorpen de plek is waar mensen samenkomen en waar kennisoverdracht plaatsvindt.
Wat zou je zelf onder die mangoboom willen vertellen?
Dat uniekheid heel veel schoonheid met zich meebrengt. Dat er zoveel verschillende mensen zijn in Rotterdam, in Nederland, moet gezien worden als verrijking. Er is ruimte voor iedereen. Ik wil het heel erg aanmoedigen dat iedereen vindt wat bij haar of hem past. Dat mensen hier tegenin gaan, of anderen in een hokje willen plaatsen, heeft naar mijn mening te maken met angst. Die angst kan worden weggenomen door face-to-face tegenover elkaar te gaan staan, door andermans verhalen te laten zien. Ga het gesprek aan, kom samen, laat je informeren: dat zijn manieren om een ander beter te begrijpen. We zien er misschien anders uit, maar hebben allemaal dezelfde emoties: we voelen allemaal verdriet, liefde, angst. Uiteindelijk willen we allemaal geaccepteerd worden.
‘Who do you think you are?’ is van 28 september tot en met 2 december 2018 te zien in TENT Rotterdam. Er hangen werken van onder meer Jasper Niens en Brian Elstak. Daarnaast wordt in samenwerking met schrijfster Christine Otten en organisaties Concrete Blossom, Music Matters, HipHopHuis Rotterdam en Right About Now INC. een reeks van vijf inspirerende events georganiseerd, waarbij muziek, literatuur, dans en voordracht centraal staan. In samenwerking met Gery Mendes ontwikkelt TENT een performance workshop rondom identiteit voor het primair onderwijs. Meer informatie over de tentoonstelling, de events en de educatieve programma’s is te vinden op de website van TENT Rotterdam.
Op de vernieuwde netwerkapp Taal010 kunnen Rotterdamse professionals, zorgverleners en bedrijven vragen stellen, informatie delen of evenementen aankondigen op het gebied van taal. De Netwerkapp Taal010 is ontworpen door de gemeente Rotterdam, om een interactief medium te creëren waar vraag en aanbod omtrent taal centraal staan.
Taal010 is specifiek gericht op professionals, zorglevers en bedrijven die in het dagelijks werk te maken hebben met taal of affiniteit hebben met taal. De app biedt de mogelijkheid om te netwerken, oproepen te plaatsen, taalkwesties voor te leggen aan andere professionals, ondersteuning te bieden in taaldilemma’s of acties of evenementen aan te kondigen. In de feed verschijnen elke dag nieuwe berichten, zoals Rotterdamse taalfeitjes of tips van de Voorlichters Gezondheid.
Daarnaast wordt ruim aandacht besteed aan Rotterdamse activiteiten op het gebied van taal, die door de gemeente worden georganiseerd. Denk aan de jaarlijkse Testdagen, waar Rotterdammers de mogelijkheid krijgen om hun gezondheid te testen en tegelijkertijd het gesprek kunnen aangaan over taal. Natuurlijk worden ook de Vlaggenparade of de Week van de Alfabetisering aangekaart in de app.
Rotterdamse professionals kunnen kosteloos lid worden van de netwerkapp Taal010 (afgezien van internetgebruik). De Netwerkapp is te downloaden in de Appstore of PlayStore. Vervolgens kun je lid worden van de community Taal010 door de code ‘TAAL010’ in te voeren.
RADAR Inc. is een non-profitorganisatie die zich inzet voor het bestrijden van discriminatie en het bevorderen van gelijke behandeling. Onder de holding RADAR Inc. vallen drie werkmaatschappijen: RADAR, Art.1 en IDEM Rotterdam. Bij de werkmaatschappijen zijn in totaal circa 43 medewerkers actief. De organisatie wordt geleid door een directeur-bestuurder en heeft conform de Governance Code Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening een raad van toezicht.
In verband met het vertrek van een toezichthouder van de raad van toezicht heeft RADAR Inc. een vacature voor een toezichthouder met een juridische achtergrond.
Over de raad van toezicht
De raad van toezicht (rvt) van RADAR Inc. bestaat momenteel uit 6 toezichthouders met ieder een eigen aandachtsgebied. De rvt komt gemiddeld 5 keer per jaar in vergadering bijeen. Daarnaast vindt er periodiek een strategieoverleg plaats met het managementteam en directeur-bestuurder van de organisatie. Incidenteel zijn de leden aanwezig bij bijeenkomsten en events van de organisaties.
De vergaderingen vinden plaats in de avonduren, op locatie in Rotterdam.
Het toezichthouderschap wordt in eerste instantie aangegaan voor een periode van 4 jaar.
Algemeen profiel raad van toezicht
Affiniteit met de missie en visie van RADAR Inc. RADAR Inc. bevordert gelijke behandeling en streeft naar een samenleving zonder uitsluiting die iedereen gelijke kansen biedt. Leidend hierin zijn artikel 1 van de Grondwet en de Algemene Wet Gelijke Behandeling.
Actief invulling geven aan de rol van toezichthouder conform de Governance Code.
Beschikt over de ‘helikopterkwaliteiten’ van een toezichthouder en is goed in staat om hoofd- en bijzaken te scheiden.
Kennis en/of ervaring op het gebied van toezicht.
Inzicht in relevante maatschappelijke en politieke verhoudingen en ontwikkelingen.
Onafhankelijk en integer.
In staat tot kritische reflectie.
Hbo- of wo-werk- en -denkniveau.
In staat om in teamverband toezicht uit te oefenen.
Klankbord voor directeur-bestuurder en managementteam.
Voldoende betrokkenheid en beschikbaarheid.
Specifiek juridisch profiel
Juridische achtergrond met een vakinhoudelijke component, bij voorkeur op het gebied van gelijke behandeling.
Beschikt over een juridisch netwerk.
Gezien de huidige samenstelling van de rvt gaat bij gelijke geschiktheid de voorkeur uit naar een vrouw.
Een lid van de raad van toezicht ontvangt een vergoeding conform de richtlijnen van de Governance Code.
Voor inhoudelijke vragen over deze vacature kunt u contact op nemen met Dirk Dekker, voorzitter van de raad van toezicht RADAR Inc. via telefoonnummer 06 23 41 98 47.
Indien u zich herkent in het profiel en wilt solliciteren, kunt u uw motivatie en cv tot en met 29 oktober 2018 sturen aan: RADAR Inc., t.a.v. Iris Kappelle (directiesecretaris), via i.kappelle@radar.nl. Stel bij voorkeur een leesbevestiging voor de mail in.
De mate waarin diversiteits- en antidiscriminatiebeleid op de agenda staat van Rotterdamse werkgevers loopt sterk uiteen. Bovendien is het hebben van diversiteitsbeleid geen garantie voor een discriminatievrije werkvloer. Dat blijkt uit het rapport ‘Diversiteit op de Arbeidsmarkt: een kijkje in de keuken van Rotterdamse werkgevers.’
“Werkgevers denken vaak dat het opstellen van een diversiteitsbeleid afdoende is”, zegt RADAR-onderzoeker Mariska Jung, die aan het rapport heeft meegewerkt. “Maar als het vervolgens stof ligt te vangen en er na de implementatie niets mee gebeurt, heb je er niks aan. Daarom is het belangrijk dat werkgevers de ideeën achter diversiteitsbeleid – verschil is waardevol, gelijke behandeling, bewustzijn van eigen vooroordelen – op de agenda blijven zetten.”
Nederlandse bedrijven bang voor ‘hokjesdenken’
Opvallend zijn de verschillen tussen bedrijven die deel uitmaken van een internationale organisatie en Nederlandse bedrijven. “Diversiteit en inclusiviteit staan bij internationale organisaties veel prominenter op de agenda”, legt Jung uit. “Nederlandse bedrijven willen geen nadruk leggen op diversiteit, omdat ze bang zijn dat het ‘hokjesdenken’ in de hand werkt. Het tegendeel is echter waar: diverse onderzoeken wijzen uit dat ruimte bieden aan ‘verschil’ een belangrijke voorwaarde is voor het krijgen en behouden van een divers personeelsbestand.”
Onzichtbare uitsluiting
Discriminatie op de werkvloer blijkt een extra lastige zaak als het aankomt op extern ingehuurde krachten. “Denk bijvoorbeeld aan een schoonmaakmedewerker die bij het schoonmaakbedrijf op de loonlijst staat, maar in de dagelijkse praktijk bij een ander bedrijf op de werkvloer staat”, licht Jung toe. “Indien op deze persoon wordt neergekeken, diegene wordt uitgesloten van werknemersbijeenkomsten of dat er gediscrimineerd wordt, bestaat het risico dat dit onzichtbaar blijft omdat het niet om de eigen werknemer gaat.”
Jan Cremer, Cees Nooteboom, Arnon Grunberg: zomaar een greep uit de schrijvers die opgenomen zijn in de canon van de Nederlandse literatuur. Dat kan veel diverser, vinden de drie oprichters van de feministische uitgeverij Chaos. “We willen meer ruimte bieden voor andere stemmen: vrouwen, lhbti’ers en mensen met een migratieachtergrond.”
Het idee om een uitgeverij te beginnen ontstond eigenlijk per toeval, legt mede-oprichter Sayonara Stutgard uit. “Ik presenteerde vorig jaar een avond in de Utrechtse boekhandel Savannah Bay, waar onder andere de Feministische Uitgeverij Sara besproken werd. Deze was in de jaren zeventig opgericht, maar werd al meer dan dertig jaar geleden weer opgedoekt. Op een gegeven moment vroeg ik het publiek: is het niet hoog tijd dat er weer een soortgelijke uitgeverij komt? Na afloop kwamen Thalia Ostendorf en Yaël van der Wouden naar me toe om te vragen of ik interesse had om met hen hierover te brainstormen.”
Ruimte maken
Niet veel later was Uitgeverij Chaos geboren, vernoemd naar het ‘grote niets’ waaruit volgens de Griekse mythologie de eerste goden ontstonden. De eerste publicatie had eigenlijk de bundel Nyx moeten zijn, met gedichten en verhalen over vrouwen en de nacht. “Nyx is de godin van de nacht en een van de dochters van Chaos, dus het leek ons een mooie symbolische aftrap. Maar terwijl we de publicatie aan het voorbereiden waren, benaderde vertaler Monique ter Berg ons over een hervertaling van Een kamer voor jezelf van Virginia Woolf. Uiteindelijk werd dat onze eerste publicatie, en dat vonden we ook heel passend: het boek gaat over het creëren van een ruimte om in te schrijven.”
Ruimte maken is ook precies het doel van Uitgeverij Chaos: voor verhalen en perspectieven die nu nog weinig aan bod komen in de Nederlandse literatuur. De oprichters noemen zichzelf intersectioneel feministisch, wat inhoudt dat ze een niet alleen plek willen bieden aan vrouwen, maar ook aan lhbti’ers en mensen met verschillende etnische achtergronden. Stutgard: “Ik las vroeger zelf vooral veel van vrouwelijke auteurs, maar toen ik aan mijn lerarenopleiding Nederlands begon, moest ik opeens de Nederlandse canon leren kennen. Dat waren vooral witte, elitaire, mannelijke schrijvers. Nu werk ik in een boekhandel en wordt er van me verwacht dat ik met mijn klanten kan meepraten over de boeken die nu populair zijn. Ook daar zit weinig diversiteit in, en daar werd ik een beetje opstandig van.”
Eigen vijver
Stutgard snapt wel hoe het komt dat er zo weinig aandacht besteed wordt aan schrijvers met andere achtergronden. “Onder uitgevers, boekhandeleigenaren en boekrecensenten is er eigenlijk ook weinig diversiteit. Gevestigde uitgeverijen vissen nog heel veel in hun eigen vijver, en komen dan al snel bij de Amsterdamse grachtengordel uit. Verschijnt er een keer een boek van een schrijver met een migratieachtergrond, dan gaat het meestal over zijn culturele identiteit. Dat is niet erg, maar er zijn zoveel andere onderwerpen waar mensen met een andere etniciteit óók over kunnen schrijven. Bij Chaos krijgen ze daar de ruimte voor. Onze enige inhoudelijke eisen zijn geen racisme, geen seksisme en geen navelstaarderij.”
In de discussie over diversiteit en de Nederlandse literatuur klagen grote uitgeverijen vaak dat goede schrijvers met niet-Nederlandse wortels moeilijk te vinden zijn. Dat probleem heeft Chaos niet, zegt Stutgard. “Ook wij vissen in onze eigen vijver, maar ik denk dat die stukken gemêleerder is. Voor de bundel Nyx hebben we bovendien een oproep voor inzendingen gedaan; daar zaten veel goede schrijvers bij. Daarnaast bezoek ik graag open mic avonden om nieuw talent te scouten.”
Crowdfunding
Niet zo gek dus dat Chaos voor komend jaar een rits andere publicaties op de planning heeft staan. “We willen onder meer een vertaalde dichtbundel van de Koreaans-Amerikaanse Mia You uitbrengen, en de debuutroman van Anouschka van Wettum ” Daarnaast heeft Stutgard nog heel wat andere schrijvers op het oog. “Neem bijvoorbeeld Tirsa With, een geweldige jonge dichter. Of Benedicta Anasagasti, die toffe science fiction schrijft. Eigenlijk zijn we best verwend met al het talent dat in Nederland rondloopt.”
Maar eerst dus de verhalenbundel Nyx, die gefinancierd wordt dankzij een succesvolle crowdfundingactie. Hoe Uitgeverij Chaos tienduizend euro wist in te zamelen voor de publicatie? “Het is heel lang stil gebleven rondom feminisme, maar de afgelopen jaren zie je dat steeds meer jonge mensen ermee bezig zijn. Zij zien het belang van diversiteit en representatie op verschillende vlakken, dus ook in de Nederlandse literatuur.” De komende jaren hoopt Uitgeverij Chaos dan ook een gevestigde naam te worden, maar volgens Stutgard is het ook van belang dat andere uitgeverijen een steentje bijdragen. “Een literair landschap waarin elke schrijver een plek heeft, dat is het doel.”
