Mannenemancipatie. Daar draait het om in dit IDEM Kennisatelier op donderdag 21 juni. Onder leiding van Jens van Tricht van Emancipator gaat het een middag lang over stereotype rolpatronen, waarom mannen nodig zijn bij emancipatie en wat het hen oplevert. Inzet is om tot concrete afspraken te komen tussen de Rotterdamse organisaties die in dit kennisatelier zijn vertegenwoordigd.
De organisatie Krachtvrouwen in het Oude Westen is de gastvrouw van dit kennisatelier. Oprichtster Amina Ali Hussen omschrijft Krachtvrouwen als een veilige plek in de wijk. Hier kunnen vrouwen zeven dagen per week terecht voor naailes, les in de Nederlandse taal, om gezamenlijk te koken of voor een van de andere activiteiten. Ook de mannen in de wijk – volgens Amina zijn het er 5.000 – kent ze allemaal. “Voor de stabiliteit in het gezin is het belangrijk dat de mannen ook betrokken worden.”
Subsidie
Organisaties die aan de slag willen met mannenemancipatie, maar hiervoor onvoldoende financiële middelen hebben, kunnen een subsidie aanvragen bij de gemeente Rotterdam. Martha Louis, beleidsadviseur bij de gemeente Rotterdam, legt uit dat projecten wel moeten bijdragen aan het vergroten van gendergelijkheid, economische zelfstandigheid voor vrouwen en meisjes, of empowerment, zoals het bespreekbaar maken van taboeonderwerpen. Meer hierover is te lezen in de beleidsregel Volwaardig Meedoen In Rotterdam 2016-2018. [https://www.rotterdam.nl/loket/documentenkcc/meedoenInRotterdam.pdf] Dit jaar kan nog een beroep worden gedaan op de subsidieregeling, waarbij projecten mogen doorlopen in het eerste kwartaal van 2019.
Voortbouwen
Jens van Tricht is de wegbereider van mannenemancipatie in Nederland. Het niet de eerste keer dat hij naar Rotterdam komt om mannenemancipatie een impuls te geven. Hij is dan ook blij met de belangstelling van Rotterdamse organisaties. Zijn geruststelling: “We hoeven niet opnieuw te beginnen. Er zijn al wielen uitgevonden, radartjes die in elkaar grijpen. Daar kunnen we op voortbouwen, al is het vaak maar met kleine stapjes tegelijk.”
Drijfveren
Iedereen is een ervaringsdeskundige op het gebied ‘man-vrouw’-verhoudingen, volgens Jens van Tricht. Daarom daagt hij alle deelnemers uit om in hun geheugen te graven naar drijfveren en ervaringen die maken dat ze zich willen inzetten voor emancipatie en vanmiddag hier zijn. Het levert een lange rij post-its op. Van Tricht: “De vraag is hoe het na deze middag verder gaat.”
Gespierd en behulpzaam
Vervolgens wil Van Tricht van de deelnemers weten welke eigenschappen ze echt mannelijk vinden en welke echt vrouwelijk. In het blauwe vierkant komen woorden als stoer, buitenshuis, macho, geld verdienen en gespierd te staan. In de roze cirkel woorden als zorgzaam, luisteren, trouw, knap en behulpzaam. De kenmerken worden makkelijk opgelepeld. Maar als Jens van Tricht vraagt welke mannelijke eigenschappen niet van toepassing kunnen zijn op vrouwen of andersom, blijft het stil. Het antwoord is dan ook dat die eigenschappen er niet zijn. Toch worden mannen die te veel vrouwelijke eigenschappen laten zien een mietje, watje of lulletje genoemd, en zijn vrouwen andersom een kenau, manwijf of een bitch.
Hokje van de echte man
“Zeker, er zijn verschillen tussen mannen en vrouwen”, beaamt Van Tricht, maar de verschillen tussen mannen onderling zijn groter dan de verschillen tussen mannen en vrouwen. Hetzelfde geldt voor vrouwen.” Van Tricht ziet het liever als een glijdende schaal tussen mannen en vrouwen, waar je je als persoon vrij in moet kunnen bewegen. “Vrouwen hebben daar al stappen in gemaakt. Mannen zien niet altijd wat ze hierbij te winnen hebben, maar het is als man toch ook beter om een compleet mens te zijn dan opgesloten te zitten in het hokje van de ‘echte man’.”
Mannen bereiken
Mannen hebben dus wel degelijk belang bij emancipatie, maar het blijkt in praktijk niet altijd makkelijk om ze te bereiken en te betrekken. Soms lukt dat met activiteiten als een kookclub of dergelijke ‘echte-mannen-activiteiten’. Jens van Tricht: “We denken dat dit soort activiteiten mannen aanspreken, maar het werkt ook stereotyperingen in de hand, terwijl daar juist zoveel problemen uit voortkomen. Het loont om goed na te denken over strategieën. Een brief van een school of vereniging gericht aan ‘de ouders of verzorgers van…’ komt bijvoorbeeld gewoonlijk bij een vrouw terecht. Wil je de man bereiken, dan moet je hem ook expliciet aanspreken.”
Concrete afspraken
Het blijft deze middag niet bij praten alleen, het laatste half uur is ingeruimd om concrete afspraken te maken tussen Rotterdamse organisaties. Krachtvrouwen heeft meer menskracht nodig om voorlichtingen te organiseren en krijgt hulp van Dona Daria, die twee Syrische mannen uit haar netwerk zal vragen om als vrijwilligers bij te springen. Er wordt beloofd om de filmpjes van Miss Mengelmoes over ‘man-vrouw’-verhoudingen onder de aandacht te brengen van doelgroepen en peer educators. De wens wordt uitgesproken voor een publiekscampagne over zelfbeschikking en de rol van de man. En de middag krijgt een vervolg, want de gemeente Rotterdam, Dona Daria en IDEM Rotterdam slaan de handen ineen om een nieuwe bijeenkomst te organiseren. Over mannenemancipatie is vooralsnog het laatste woord nog niet gezegd.
Meer informatie
‘Waarom feminisme goed is voor mannen’ is de titel van het boek van Jens van Tricht over mannenemancipatie.
Emancipator is de website van Jens van Tricht.
MenEngage Alliance is een wereldwijde beweging voor mannenemancipatie
Man 2.0 is een project van het Oranjefonds, gericht op de emancipatie en participatie van sociaal geïsoleerde mannen.