Kleine meiden die menen dat ze nooit prinses kunnen worden, jongens die hun neus niet mooi vinden of kinderen die geloven dat je alleen mooi bent als je je haar verft. Al op zeer jonge leeftijd hebben kinderen allerlei ideeën over wat mooi is, met alle gevolgen voor hun zelfbeeld van dien. De Rotterdamse journaliste en kinderboekenschrijfster Ramona Kimberley Molhoop wilde iets doen om zelfacceptatie van kinderen te vergroten. Ze schreef het prentenboek Prinses Imara’s Haar, om kinderen te leren dat allerlei kapsels mooi zijn.
‘Leek je maar wat meer op je zusje, die heeft prachtig haar, lichte ogen en een lichte huidskleur.’ Journaliste en kinderboekenschrijfster Ramona Kimberley Molhoop was dat ‘mooiere’ zusje. Terwijl zij te horen kreeg dat haar haar zo mooi glad was en zo gemakkelijk te verzorgen, was Ramona maar wat jaloers op haar zus. Zij mocht namelijk regelmatig naar de kapper en kwam dan iedere keer terug als ander persoon: de ene keer met stijl haar, dan weer met vlechten. Ramona wilde ook wel van die lange vlechten met kralen, of een keer wat nieuws.
“Als kind stond ik daar natuurlijk niet bij stil, maar toen ik wat ouder werd realiseerde ik me hoe vreselijk dat voor mijn zus geweest moet zijn”, vertelt Ramona. “Zij kreeg continu te horen dat mijn haar mooier was dan dat van haar en ondertussen zat zij uren bij de kapper waar ze allerlei chemische middelen in haar haar deden.”
Natural hair movement
Het was tijdens haar studententijd dat Ramona zich meer bewust werd van de beeldvorming rond kroeshaar. Ze raakte steeds meer geïnteresseerd in de zogeheten ‘natural hair movement’. “In die tijd zat ik veel op socialenetwerksite Tumblr, waar ik deze Amerikaanse beweging tegenkwam”, licht Ramona toe. “Ik had er nog nooit van gehoord. Eigenlijk had ik überhaupt nooit echt nagedacht over het feit dat kroeshaar in een negatief daglicht staat en wat dat betekent. In Nederland was op dat moment nog niet zoveel bekend over vooroordelen waar deze vrouwen mee te maken hebben. Ik vond een Facebook-groep over ‘natural hair’ waar ik me bij aansloot. Daar was een veelgehoorde vraag: ‘Hoe leer ik mijn dochter dat ze mooi is?’ Het alleen maar zeggen bleek niet genoeg, er was meer representatie nodig. Ik ben op onderzoek uitgegaan en er bleken gewoon geen prentenboeken waarin kinderen met kroeshaar de hoofdrol spelen.”
Ramona kreeg het idee om zelf maar een prentenboek te maken. Toevalligerwijs viel dat samen met een studieopdracht. Tijdens haar studie journalistiek volgde Ramona de minor creative writing en besloot ze om voor een van de opdrachten het prentenboek te maken: Prinses Imara’s Haar. Ook de illustraties maakte ze zelf. “In een prentenboek kon ik twee passies samenbrengen: schrijven en tekenen”, vertelt ze. “Ik heb er bewust voor gekozen om de tekeningen in kinderlijke stijl te maken. Ik wilde dat het verhaal zo dicht mogelijk bij het kind zou staan. Daarom zie je ook duidelijk de potloodstrepen van het inkleuren.”
Haar werk werd heel goed beoordeeld. Daarop besloot Ramona te proberen om haar boek uitgegeven te krijgen. Het had wat voeten in de aarde, maar dit jaar slaagde ze er eindelijk in om een uitgever te vinden. “En nu ben ik druk bezig om het in boekwinkels en bibliotheken te krijgen”, zegt Ramona, “zodat zoveel mogelijk kinderen het kunnen lezen.”
Langverwacht
Ramona’s boek bleek een langverwachte uitkomst voor veel ouders. Ze krijgt allerlei positieve reacties, zowel via social media als na bijeenkomsten waar ze komt voorlezen. “Zo was er een vrouw van in de zestig die vertelde dat ze zo graag gewild had dat het boek er was toen zij zelf kinderen kreeg”, zegt Ramona. “Ook in hun gezin was er een struggle over haar: hoe leer je je dochters dat ze mooi zijn als ze continu te horen krijgen dat hun haar niet mooi is en moeilijk handelbaar? In die tijd waren er geen boeken of films waarin hoofdpersonages kroeshaar hadden, er was gewoon geen representatie van mensen met kroeshaar.”
Ook
nu nog herkennen mensen het verhaal van Imara. Ouders delen hun eigen ervaringen
met Ramona na een voorleesmiddag. “Ik verbaas me erover hoe jong kinderen nog
zijn als dit al begint te spelen”, legt Ramona uit. “Zo vertelde een moeder dat
haar driejarige dochtertje vond dat ze geen prinses kon zijn, omdat ze niet het
haar van een prinses had. Hoewel haar moeder zei dat ze prachtig was en
prachtig haar had, bleef het kind bij haar standpunt. Ze zou immers nooit een
kroontje kunnen dragen, want die zou door haar haar van haar hoofd vallen. Al
op zo’n jonge leeftijd kon ze het probleem verwoorden. Je weet wel dat het
speelt, maar het is heel confronterend als je dit hoort. Gelukkig is Prinses
Imara’s Haar nu haar lievelingsboek.”
Dat geldt niet
alleen voor deze driejarige. Via Facebook krijgt Molhoop allerlei fantastische
reacties op haar boek. “Ouders sturen me foto’s van kinderen die hetzelfde haar
willen als prinses Imara. Ze hebben dan geprobeerd om haar kapsels na te maken
en willen zo naar school!”
Ouderbetrokkenheid
Betrokkenheid van ouders is voor Ramona heel belangrijk. Bij events waar ze komt voorlezen, worden daarom ook altijd de ouders van de kinderen uitgenodigd. “Ik vind het niet alleen belangrijk om de kinderen ervan te doordringen dat ze mooi zijn, maar ook dat de ouders ervaringen kunnen uitwisselen”, legt ze uit. “Zij hebben zelf als kind niet altijd geleerd dat ze ook mooi zijn, of hoe ze kroeshaar het beste kunnen verzorgen. Het is niet zo simpel dat je er maar een borstel door haalt en dat het dan goed zit. Dus het is ook een goede plek om haarverzorgingstips uit te wisselen. Niet dat ik mezelf als expert zie, maar ik vind het belangrijk om elkaar te inspireren.”
Tijdens zo’n voorleesevent blijkt hoe vooroordelen over schoonheid en haar er onbewust bij heel jonge kinderen insluipen. “In het verhaal gaat prinses Imara op zoek naar manieren om haar haar te veranderen”, vertelt Ramona. “Tijdens het voorlezen probeer ik altijd interactief te werk te gaan, dus ik vraag de kinderen de hele tijd wat zij denken dat Imara gaat doen. Een jongen bleef maar roepen dat ze haar haar moest verven, dan zou het allemaal goed komen. Ik begreep maar niet waarom die jongen het maar bleef hebben over verven. Na afloop raakte ik met zijn moeder in gesprek. Zij nam de jongen, met een flinke bos krullen, altijd mee naar de kapper. Daar moest hij soms wachten op zijn beurt en zag hij allemaal vrouwen met hun haar in de verf. Hij vroeg waarom ze dat deden. Om er maar snel vanaf te zijn, zei zijn moeder dat ze daar mooier van werden. Dat had hij duidelijk onthouden.”
Zelfacceptatie
De events zijn meer dan alleen maar naar een verhaaltje luisteren. “Na afloop doen we knutselactiviteiten”, zegt Ramona. “De kinderen gaan dan aan de slag met een zelfportret. Dan blijkt dat meisjes al zo jong als 4 jaar hun neus niet mooi vinden, of hun haar niet. Ik houd ze letterlijk een spiegel voor: kijk eens hoe mooi je bent.”
Het boek gaat dan ook niet zozeer alleen maar over haar. “Het gaat over zelfacceptatie, je eigen haar leren waarderen is daar een voorbeeld van”, zegt Ramona. “Maar het boek is voor iedereen, of je nu wit of bruin bent, stijl haar hebt of krullen, een meisje of een jongen bent.”
Molhoop hoopt in de toekomst nog veel meer voorleesevents te mogen verzorgen in bibliotheken of Huizen van de Wijk. “Natuurlijk is het een mooie gelegenheid om mijn boek onder de aandacht te brengen, maar ik vind het ook oprecht belangrijk om te werken aan zelfacceptatie van kinderen. Daarom hoop ik dat ik bijvoorbeeld op basisscholen mag komen voorlezen, zodat zoveel mogelijk kinderen leren hoe mooi ze zijn.”
Ook zo’n voorleesevent bij jouw organisatie?
Prinses Imara’s Haar is te koop via online boekhandels, zoals bol.com of te leen via de buurtbieb.
Ramona Kimberley Molhoop komt graag voorlezen in Huizen van de Wijk of basisscholen. Wil je haar uitnodigen? Neem dan contact op via ramona.kimberley.molhoop@gmail.com of via haar Facebook-pagina.