Een museum bezoeken, naar het theater of een wandeling maken met een stadsgids: veel culturele uitjes zijn totaal niet ingericht voor mensen met een auditieve of visuele beperking. Om de zoektocht voor toegankelijke uitjes gemakkelijker maken, is dit jaar stichting Oren en Ogen Tekort opgericht. IDEM Rotterdam sprak met oprichter Elvera van Leeuwen. “Ons einddoel is de VVV worden voor deze doelgroep.”
Krap zes maanden bestaat de stichting Oren en Ogen Tekort, maar de interesse in hun werk loopt al de spuigaten uit. Gesprekken met de gemeente en andere grote partijen in Rotterdam staan al op de rol. Elvera van Leeuwen, een van de oprichters van de stichting, krijgt een flinke boost van alle positieve reacties. “De vraag is hoe lang ik dit naast mijn baan kan blijven doen”, lacht ze. “Natuurlijk zou ik me het liefst fulltime inzetten voor Oren en Ogen Tekort, maar ja, ik moet ook mijn rekeningen kunnen betalen.”
Het doel van Oren en Ogen Tekort is om kunst en cultuur toegankelijk te maken voor mensen met een auditieve of visuele beperking. “We zetten heel breed in: we willen uiteindelijk de VVV voor deze doelgroep worden”, zegt Elvera. “Zo is Museum4All een belangrijk onderdeel op onze website. Hier kun je snel zien welke musea toegankelijk zijn voor de doelgroep en welke activiteiten er plaatsvinden. Dit willen we uitbreiden met onze eigen activiteiten, zodat we een kalender kunnen opstellen met alle leuke dingen die er te doen zijn voor mensen met een auditieve of visuele beperking. Zo kan iemand uit Zuid-Holland die een weekendje weggaat naar Drenthe, ook eenvoudig achterhalen wat daar te beleven is en wat goed toegankelijk is.”
Stadswandeling in gebarentaal
Het begon allemaal met stadswandelingen in Rotterdam, tijdens de Week van de Toegankelijkheid begin oktober. “Een van de wandelingen werd gegidst in gebarentaal en de andere prikkelde alle zintuigen voor mensen met een visuele beperking”, vertelt Elvera. Er was direct ontzettend veel animo. “De bedoeling is dan ook dat we deze wandelingen structureel gaan aanbieden, zodat je net als iedere andere toerist of bezoeker een wandeling met gids door Rotterdam kan boeken.”
Het idee voor de stadswandelingen ontstond uit persoonlijke motivatie van Elvera. Met haar bedrijf Mikxs was ze al bezig om de toegankelijkheid van musea te vergroten. “Ik adviseer museumdirecties en train museumpersoneel, om hen te leren hoe je een museum kan ervaren zonder te kunnen zien”, legt ze uit. “Vaak zijn er al kleinschalige initiatieven om een museum toegankelijk te maken, zoals speciale rondleidingen. Zo geeft het Van Gogh Museum een keer per maand een speciale rondleiding, maar die zit al gelijk voor het hele jaar vol. Het is toch bizar dat mensen met een auditieve of visuele beperking een museumbezoek een jaar vooruit moeten plannen.”
Multi-zintuiglijk museum
Vanuit haar adviesbedrijf en haar passie voor een inclusieve cultuursector, besloot Elvera een stichting op te richten. Samen met Mirjam Koornneef en Raimond Kuckelkorn heeft ze dat gedaan. “Met een stichting kunnen we fondsen aanschrijven en ons nog beter inzetten voor de doelgroep. Uiteindelijk zouden we heel graag een multi-zintuiglijk museum opzetten, maar voor het zover is probeer ik het huidige museumlandschap inclusiever te maken voor mensen met een auditieve of visuele beperking.”
Bij de ontwikkeling van zowel de website als de activiteiten, wordt de doelgroep zelf nauw betrokken. Elvera: “Op de website zit een speciale toegankelijkheidsbutton, zodat bezoekers het contrast en de lettergrootte kunnen aanpassen. Verder hebben we ervoor gezorgd dat de alt-teksten van de foto’s goed zijn, zodat de software voor blinden en slechtzienden de hele site goed kan voorlezen. De stadswandelingen hebben we ontwikkeld met mensen uit de doelgroep en getest door pilotgroepen te laten lopen om te checken of alles goed was. We doen alles voor én met de doelgroep.”
“Verdiep je in wat lastig is voor je doelgroep“
Ga in gesprek met mensen voor wie je iets wil betekenen, is het belangrijkste advies van Elvera. “Verdiep je in wat zij lastig vinden. Bij mensen met een beperking is energie altijd heel belangrijk. Als mensen voor een pilot met het ov naar Rotterdam komen, dan probeer ik hen altijd op te halen van het station. Dat soort ‘gewone dingen’ kunnen voor mensen met een beperking extra veel energie kosten. Daar probeer ik altijd rekening mee te houden.”
Meer weten?
De bijzondere stadswandelingen van Oren en Ogen Tekort zijn vanaf begin 2020 te boeken. Meer informatie en nieuws vind je op www.orenenogentekort.nl