Is je partner net bevallen? Dit zijn jouw rechten!

Voor je zwangere of net bevallen partner zijn er allerlei regelingen, waardoor al haar aandacht naar jullie kind kan gaan. Maar hoe zit het eigenlijk met de rechten van kersverse vaders of partners? Hoeveel vrije dagen mag de andere ouder precies opnemen? Welke typen zorgverlof zijn er allemaal? Jouw aanwezigheid als vader of partner heeft immers een belangrijke meerwaarde voor de band met je kind. Daarom zijn er ook voor jou formele mogelijkheden om je werk beter te laten aansluiten op je nieuwe zorgtaak, zoals deeltijdwerk of ouderschapsverlof.

Toch maken nog maar weinig vaders of partners gebruik van dergelijke regelingen. Het is vanuit financieel oogpunt bijvoorbeeld niet altijd mogelijk om minder te gaan werken. En, ook al is het 2019, het is nog altijd niet de norm om als vader minder te gaan werken en zorgtaken te vervullen als er kinderen komen. In veel organisaties is het niet sociaal geaccepteerd om gebruik te maken van regelingen voor vaders of partners, soms wordt het zelfs ontmoedigd of verboden.

Hoog tijd dus om op een rij te zetten wat je rechten als partner precies zijn als je een kind krijgt. Misschien kan er wel meer dan je denkt!

Geboorteverlof direct na de geboorte

Werkende vaders of partners hebben sinds 2019 recht op eenmaal het aantal werkuren per week aan geboorteverlof.

• Werk je bijvoorbeeld 5 dagen 7 uur per dag? Dan krijg je 35 uur verlof.
• Deze dagen kun je opnemen binnen 4 weken vanaf de eerste dag na de bevalling. De dagen zijn naar eigen inzicht in deze 4 weken op te nemen, dat kan dus direct of verspreid. De dag van de bevalling zelf valt onder het calamiteitenverlof en is een persoonlijke omstandigheid waarvoor je volledig wordt doorbetaald.
• Het geboorteverlof mag niet worden geweigerd en wordt in je loon doorbetaald door de werkgever. Het is bovendien aan je werkgever om eventuele maatregelen te treffen in verband met de voortgang van je werkzaamheden.
• Bij de geboorte van een meerling heb je geen recht op extra dagen geboorteverlof.

Aanvullend ouderschapsverlof direct na de geboorte

Tot 1 juli 2020 kan je als aanvulling op het geboorteverlof van het aantal werkuren per week, drie dagen ouderschapsverlof opnemen. Deze dagen mag je werkgever niet weigeren, maar zijn wel onbetaald, tenzij hierover andere afspraken bestaan in de cao waarbinnen je werkt.

Aanvullend geboorteverlof

Vanaf 1 juli 2020 kan je als werknemer in loondienst vijfmaal de wekelijkse arbeidsduur opnemen als aanvullend geboorteverlof.

• Dit verlof moet opgenomen worden binnen zes maanden na de geboorte van je kind.  
• Het aanvullend geboorteverlof is onbetaald, maar gedurende dit verlof heb je wel recht op een uitkering van het UWV ter hoogte van 70% van je (maximum) dagloon.
• Je moet eerst het geboorteverlof opmaken, voordat je aanvullend geboorteverlof kan opnemen.
• Als werknemer bepaal je wanneer je de aanvullende verlofdagen opneemt. Je werkgever mag de door jouw gewenste spreiding alleen weigeren in het geval van een zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang. In overleg met de werknemer kan het verlof dan anders ingeroosterd worden. Echter, een ‘zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang’ wordt door een rechter niet snel aangenomen. Een roostertechnisch probleem is in elk geval geen zwaarwegende reden om de invulling van je verlof te weigeren.
• Bij de geboorte van een meerling heb je geen recht op extra dagen aanvullend geboorteverlof.

Ouderschapsverlof

Ouderschapsverlof is een wettelijke regeling waardoor een ouder tijdelijk minder kan werken.

• Ouderschapsverlof geldt per kind, dus bij een tweeling heb je recht op twee keer het aantal verlofuren.
• Per kind heeft een ouder recht op een maximum van 26 keer het aantal uren dat een ouder per week werkt.
• Je mag maximaal de helft van het aantal uren dat je per week werkt opnemen als ouderschapsverlof. Werk je dus 36 uur, dan mag je maximaal 18 uur ouderschapsverlof per week opnemen.
• Deze uren zijn geldig tot het kind 8 jaar wordt.
• Het is de bedoeling dat je de uren in een aangesloten periode opneemt binnen 1 jaar. In overleg met je werkgever kun je ook voor een andere invulling kiezen, bijvoorbeeld door het verlof over een langere periode uit te smeren dan 12 maanden, door voltijds verlof op te nemen of het verlof op te splitsen in zes delen. Bij deze laatste moet elke verlofduur minstens een maand duren.
• Ouderschapsverlof is in principe onbetaald. Sommige werkgevers betalen wel het loon (gedeeltelijk) door, maar dit hangt af van cao of van aanvullende arbeidsvoorwaarden.
• Iedere ouder heeft afzonderlijk recht op ouderschapsverlof.
• Je werkgever mag je aanvraag voor ouderschapsverlof niet weigeren. Wel mag een werkgever je tot 4 weken voordat het verlof ingaat, vragen om een andere verdeling van je verlofuren. Als werknemer moet je dit serieus overwegen.
• Het ouderschapsverlof moet uiterlijk twee maanden van tevoren schriftelijk gemeld worden. Dit verzoek omvat informatie over de ingangsdatum van het verlof, de verdeling van het aantal uren, en de periode waarover het gaat. Alleen in bijzondere omstandigheden kan je als werknemer terugkomen op de gemaakte afspraken.
• Tijdens ouderschapsverlof blijft je arbeidsovereenkomst onveranderd in stand. Dat betekent dat je opbouw van dienstjaren doorloopt. Over de verlofuren worden geen vakantierechten opgebouwd.
• Wanneer je langer dan 18 maanden verlof opneemt, kan dat gevolgen hebben op de hoogte en duur van een eventuele toekomstige WW- of WIA-uitkering.
• Indien je van baan verandert gedurende het ouderschapsverlof, moet je nieuwe werkgever verplicht de lopende afspraken omtrent het ouderschapsverlof overnemen.
• Indien je (langdurig) ziek wordt tijdens het ouderschapsverlof, wordt je loon niet doorbetaald tijdens de verlofuren.
• Ouderschapsverlof kun je wijzigen of intrekken bij onvoorziene omstandigheden, zoals bij een scheiding of arbeidsongeschiktheid van je partner. De werkgever mag het verzoek weigeren wanneer hij/zij daar een goede, onderbouwde reden voor heeft.

Een lijst met artikelen