Theatermaker Stavros Kyrillos probeert met clown spelen verschillen tussen mensen te overbruggen. In zijn geboorteland Egypte zag hij hoe verschillende mensen elkaar gemakkelijker accepteerden na een theaterproject. Helaas moest hij in 2016 zijn land ontvluchten. In Nederland zet hij zijn missie voort.
‘Al sinds 2010 werk ik in het theater en clownerie, en dan vooral op sociaal vlak. Ik heb heel veel interactie met mensen en het doel is om meer positiviteit in gemeenschappen te brengen. De laatste jaren in Egypte werkte ik aan theaterprojecten ten behoeve van de LHBTIQA+ gemeenschap. In Egypte is het gevaarlijk om gay te zijn, je kan in de gevangenis belanden. Om toch te proberen mensen te verbinden, verzon ik een project. Ik wilde mensen uit die verschillende groepen zonder angst laten samenkomen. Want haat of onbegrip voor de LHBTIQA+ gemeenschap komt voort uit angst. Als mensen iets niet kennen, krijgen ze er soms angst of afkeer voor. Daarom wilde ik dat ze elkaar wel zouden leren kennen. Dat leverde magische momenten op.’
Vertrouwen door clownspel
‘Een van de projecten was een open uitnodiging voor een clownsworkshop. Iedereen kon eraan meedoen: hetero, homo, christelijk, moslim, atheïst, wie dan ook. Met clownspel kun je een connectie maken. Het is een manier om vertrouwen te krijgen: in jezelf en in een ander. Iemand kan van de buitenkant homofoob zijn, maar van binnen ruimte hebben om een gesprek aan te gaan. Wanneer je dat als clown probeert, is het vaak makkelijker om dat gesprek aan te gaan. Er mogen grappen gemaakt worden, het is niet meteen al te serieus, en dat zorgt voor vertrouwen. Na de workshop waren de deelnemers niet meer bang voor elkaar, ik zag zelfs vriendschappen ontstaan als we na de workshop nog wat gingen drinken.’
Inleven door experimenteel theater
‘Bij een ander project gebruikte ik experimenteel theater om de deelnemers zich te laten verplaatsen in een ander. Bijvoorbeeld hoe het is om vrouw te zijn, of trans persoon. We brachten echte verhalen op het podium. We zagen hoe andere mensen reageerden op de verhalen en uiteindelijk ideeën uitwisselden. Dat was heel mooi om te zien. Acceptatie kan op zoveel verschillende manieren vorm krijgen.’
Sociaal theater in de wijk
‘Toen ik eenmaal in Nederland asiel kreeg, ging ik op zoek naar een plek waar ik hetzelfde kon doen. Zo kwam ik terecht bij Formaat in Rotterdam. Zij zetten zich met sociaal theater in voor kwetsbare mensen in de wijk. Het ligt erg in lijn met wat ik doe. En inmiddels werk ik ook samen met Humanitas, aan projecten voor vrouwen die geweld meemaken of hebben meegemaakt. We proberen hen uit hun dagelijks leven te trekken met dans, spel en ontdekken. Zo proberen we hen te helpen om de cirkel te doorbreken.’
Helende werking van theater
‘Waarom theater zo goed werkt? Theater gaat om emoties, en om het lichaam. Toneelspel kan erg helend werken, omdat je op een vrije manier kan bewegen en jezelf kan uiten. Je leert jezelf kennen, wat je kan en hoe je je vrij kan voelen. En als je jezelf eenmaal accepteert en vertrouwt, kun je ook anderen accepteren en vertrouwen. Een van mijn regels is dat er geen goed of fout is in het spel, oordeel niet over jezelf.’
‘Mijn tip voor professionals is om vaker kunst in te zetten voor individuen. Als muziek iemand positiever en productiever kan maken, en mensen kan samenbrengen, laten we dat dan doen. Of theater, of welke kunstvorm dan ook. Er kunnen veel meer problemen opgelost worden met kunst dan je denkt, vooral met theater. Laten we dat omarmen. De uitkomsten zullen prachtig zijn.’
Zelf ervaren?
Stavros Kyrillos geeft een voorproefje van zijn manier van werken tijdens ons Kennisatelier op Coming Out Day, op 11 oktober 2023. Lees hier meer en meld je meteen aan!
Wil je de uitnodiging direct in je mailbox ontvangen? Meld je dan aan voor ons netwerk! (Mogelijk belanden de mails in je inbox overig of spam, controleer die dus ook).