Marketingadviseur en (klein beetje) activist Thamar Kempees startte in 2019 de Boze Bitches Boekenclub: een boekenclub waar alleen feministische literatuur wordt gelezen. De animo was enorm en inmiddels is er ook een Boze Baby’s Boekenclub, waar intersectionele kinderboeken worden gedeeld én waar regelmatig door drags wordt voorgelezen. We vroegen Thamar Kempees naar het ontstaan van de boekenclubs en de ophef over voorlezen door drags.
Hoe is het idee voor de Drag Queen Hour van de Boze Baby’s Boekenclub ontstaan?
Ik merkte dat kinderen niet veel meer lezen dan de captions op hun scherm. Ik wilde dat kinderen positieve associaties zouden hebben bij lezen. Zelf werd ik vroeger voorgelezen door voorleesmoeders en door anderen, ik wilde daar een speelse draai aan geven. Prinsessen zijn leuk, maar ook gewoontjes. Dus bedacht ik me dat drags leuker zouden zijn als voorlezer. Het was niet per se een nieuw idee, maar ik wist nog niet dat het al bestond. Ik begon met de Drag Queen Reading Hour in Rotterdam in 2021 in samenwerking met The Writer’s Guide (to the Galaxy).
Hoe was die eerste keer?
Het was heel leuk! Er waren kinderen van 4 tot 8 jaar. Ma’MaQueen was er, met wie ik vaak samenwerk. De kinderen konden allemaal vragen stellen, over identiteit, drag, make-up, de glitterjurken. Maar de belangrijkste vraag was of ze chips mochten. Kinderen mochten zelf natuurlijk ook verkleed komen, ze konden zich aankleden zoals ze wilden. Het was fijn en hartverwarmend.
Onlangs organiseerde LantarenVenster ook zo’n voorleesactiviteit. Daar ontstond grote ophef over, terwijl jij dit al jaren doet.
Misschien had het te maken met de manier waarop erover gecommuniceerd werd. Volgens mij werd het gelinkt aan de drag ban in Amerika en als tegengeluid onder de aandacht gebracht. Zelf heb ik de voorleesactiviteit nooit als tegengeluid gepresenteerd.
Er kwam een demonstratie tegen de demonstratie. Daar was je wel bij.
Ik ben absoluut met liefde gaan tegendemonstreren. Het ging verkeerd omdat Thierry Baudet de discussie over de Week van de Lentekriebels (een projectweek voor scholen waarin ze lesgeven over weerbaarheid, relaties en seksualiteit, red.) koppelde aan het voorlezen door drags. Hij verspreidde misinformatie over welke boeken zouden worden voorgelezen, alle boeken zouden over seksualiteit gaan. Hoe haal je het in je hoofd om dat te zeggen? Daar ben ik echt boos over geworden.
Want, welke boeken lezen jullie wel voor?
Wij lezen voor uit kinderboeken die inclusiever zijn. Zoals de Neehoorn van Marc-Uwe Kling of Hector zoekt zijn kleur van Laila de Miranda. Of andere boeken die inclusiever zijn en waar bijvoorbeeld twee papa’s of twee mama’s zijn of de hoofdpersoon een bruin kindje is.
Dat klinkt niet extreem.
Nee, dat is het grappige. Dan komen er zo’n vijftig, zestig, zeventig woeste lui protesteren tegen twee prinsessen die kinderen voorlezen. En die staan te schreeuwen dat genderideologie indoctrinatie is. En LHBTQIA+ grooming. Waarom denk je dat dat grooming is? Is dat projectie? Ik vind die vertaalslag zó heftig.
Waarom is voorlezen desondanks belangrijk volgens jou?
Toen ik op de basisschool zat, werd er alleen maar voorgelezen uit boeken waarin jongens avonturen beleefden. Ik dacht dat je alleen als jongen zulke dingen kon doen. En nog steeds is er niet genoeg representatie in boeken. Het zijn vooral witte kinderen die op avontuur gaan. En er wordt bijna altijd alleen de traditionele gezinssamenstelling getoond. Ik vind het belangrijk om kinderen te laten zien dat er meer is dan het kader waarbinnen je opgroeit.
En de kinderen, hoe reageren die tijdens de Boze Baby’s Boekenclub?
Er zijn kindjes geweest die geboren zijn als jongen, maar hebben aangegeven dat ze liever meisje zouden zijn. Dan kunnen ze tijdens de boekenclub aantrekken wat ze willen, we bieden een safer space voor de kinderen. En natuurlijk zijn de ouders erbij, want wij zijn geen oppas. Die zijn vaak nog grotere fans van het voorleesuurtje dan de kinderen zelf.
Heb je tips voor professionals die in moeilijke discussies over gender belanden?
Probeer te blijven praten over alles, hoe vermoeiend het soms ook is. Want ‘wij’ zijn al heel lang met deze thema’s bezig, maar de maatschappij gaat vaak wat langzamer mee. Probeer geduldig te blijven, ook al is dat heel vervelend.
Verder is transparantie voor mij heel belangrijk. Probeer altijd eerlijk te zijn vanuit waar jij beweegt. Ook wanneer het lastig is. En onthoud dat de reactie van anderen niet jouw verantwoordelijkheid is.