Het vreselijke geweld in Israël en de Gazastrook roept ook in Nederland hevige emoties op. Ook professionals krijgen ermee te maken: het kan je persoonlijk raken en er kunnen discussies ontstaan met collega’s, cliënten of leerlingen. Hoe ga je om met extreme en polariserende standpunten? Hoe reageer je op iemand die geweld goedkeurt? Is het verstandig om die mening meteen tegen te spreken? IDEM Rotterdam verzamelde twaalf tips om de discussie constructief te houden.
1. Luister
Reageer niet meteen als iemand spreekt, maar probeer eerst actief te luisteren. Laat de andere persoon zijn, haar of hun standpunt uitleggen zonder diegene te onderbreken.
2. Stel open vragen
Moedig de ander aan om dieper op zijn, haar of hun standpunt in te gaan door open vragen te stellen. Dit geeft iemand de gelegenheid om te reflecteren op het eigen standpunt. Het kan er tegelijkertijd voor zorgen dat je misschien meer begrip krijgt voor dat standpunt.
3. Blijf kalm
Probeer rustig te blijven praten en je emoties onder controle te houden. Gebruik geen agressieve of beledigende taal. Kalm blijven helpt om een constructief gesprek te voeren.
4. Ga op zoek naar een gemeenschappelijke grond
Ook al hebben jullie tegengestelde opvattingen, de kans is groot dat er toch overeenkomsten zijn. Ga op zoek naar die overeenkomsten, hoe klein ze ook zijn. Overeenkomsten zijn een goede basis om verder in gesprek te gaan.
5. Respecteer elkaar
Behandel de andere persoon met respect, ook als je het niet eens bent met het standpunt van diegene. Houd altijd elkaars waardigheid in het achterhoofd. Bovendien voegen persoonlijke aanvallen vrijwel nooit iets constructiefs toe aan het gesprek.
6. Erken verschillen
Agree to disagree. Geef toe dat je allebei een andere mening hebt en dat dat oké is. Onthoud dat het doel van dit gesprek niet is om elkaar te overtuigen, maar om elkaar beter te begrijpen. Het met elkaar eens worden kan fijn zijn, maar is niet per se nodig.
7. Blijf bij de feiten
Weet je iets niet zeker? Gebruik het dan niet als argument. Baseer je argumenten op feitelijke informatie. Probeer te voorkomen dat je onjuiste informatie geeft of de ander – al dan niet bewust – misleidt.
8. Blijf bij jezelf
Praat alleen vanuit jezelf. Houd het bij je eigen ervaring en je eigen perspectief. Zeg bijvoorbeeld niet: ‘Jij zit er helemaal naast.’ Wat je wel kan zeggen is: ‘Ik hoor je standpunt, maar ik denk dat…’ Door alleen ‘ik-boodschappen’ te gebruiken komen je argumenten minder aanvallend over.
9. Wees geduldig
Haastige spoed is zelden goed, ook niet in een discussie. Verwacht niet dat je snel tot overeenstemming komt, of meteen een oplossing vindt. Sommige onderwerpen zijn lastig of emotioneel, waardoor het even duurt voordat ze landen of begrepen worden. En misschien komt die overeenstemming er wel nooit. Ook dat is oké.
10. Ga zorgvuldig met bronnen om
Het Israëlisch – Palestijns conflict komt voort uit een lange, ingewikkelde geschiedenis. Er spelen historische, religieuze en politieke aspecten een rol. Als je over een moeilijk onderwerp als dit in discussie gaat, zorg er dan voor dat je vertrouwde en betrouwbare bronnen raadpleegt. Wees je ervan bewust dat er veel nepnieuws rondgaat op sociale media. Blijf kritisch en zorgvuldig ten aanzien van bronnen. Dit kan helpen om misverstanden in de discussie te voorkomen.
11. Geef en neem pauzes
In een discussie met iemand die ergens totaal anders over denkt, kunnen de emoties hoog oplopen. Probeer emoties niet te onderdrukken, maar laat ze toe en neem – of geef – een pauze. Onderbreek het gesprek wanneer nodig, en kom er later op terug.
12. Onthoud de reden voor het gesprek
Vergeet niet waarom je dit gesprek aan het voeren bent. Wil je begrip voor jouw standpunt, wil je een oplossing vinden of wil je gewoon jouw mening geven? Onthoud de reden voor het gesprek, dat kan je helpen om gefocust te blijven.
Omgaan met moeilijke en polariserende onderwerpen kan een grote uitdaging zijn. Probeer de uitdaging niet uit de weg te gaan, maar ga open het gesprek aan. We kunnen als individuen de problematiek in Israël en Palestina niet oplossen, maar een dialoog erover kan wel leiden tot dieper begrip voor elkaars opvattingen.