Hoe herken ik verkapte discriminatie?
Verbloemende taal
Verkapte discriminatie gebeurt wanneer mensen woorden gebruiken die op het eerste gezicht onschuldig lijken, maar die eigenlijk negatieve vooroordelen uitdrukken. Dit soort taal zorgt ervoor dat bepaalde groepen zich buitengesloten of gekwetst voelen, zonder dat dit direct opvalt. Het is een subtiele vorm van discriminatie die vaak over het hoofd wordt gezien.
Als voorbeeld: een gesprek gaat over vervelende “eetgeurtjes”. Hiermee worden geuren van gerechten bedoeld die door mensen met een migratieachtergrond worden gekookt. Eigenlijk wordt er bedoeld dat mensen met een migratieachtergrond ĂĽberhaupt niet welkom zouden zijn, maar door het verbloemende taalgebruik klinkt de uitspraak neutraler. Er kan ook worden gesproken over “dat soort mensen” of “je weet wel wie.”
Met name tegenover Joodse mensen komt verkapte discriminatie regelmatig voor. In dit artikel gaan wij eerst kort in op verbloemend taalgebruik online, en vervolgens op verkapte discriminatie specifiek tegenover de Joodse gemeenschap.
Taalgebruik
Online
Op het internet gebeurt verkapte discriminatie vaak expres. Ook op manieren die onderling afgesproken zijn. Een paar voorbeelden hiervan:
- In plaats van “Marokkaanse mannen” schrijft men “Finnen.”
- In plaats van “transgender vrouwen” schrijft men “trans-identificerende mannen.”
- In plaats van “transgender mannen” schrijft men “verwarde meisjes.”
Dit klinkt op het eerste gezicht vaak heel onschuldig, maar de identiteit van mensen wordt hiermee ondermijnd en ontkend.
Met zulke omzeilingen in de taal voorkomen mensen dat ze op discriminatie worden aangesproken. Dit soort verbloemend taalgebruik verandert ook razendsnel, waardoor het erg lastig kan zijn om te bewijzen dat het discriminatie is.
Juist daarom loont het om dit soort discriminatie te benoemen, te bespreken en te melden.
Antisemitisme
Antisemitisme, of Jodenhaat, is eeuwenoud. Daarom heeft het veel verschillende vormen.
Vaak is antisemitisme verkapt. Dat betekent dat er symbolen worden gebruikt, in plaats van dat er direct over Joodse mensen wordt gepraat. Deze symbolen hebben vaak diepe wortels in de geschiedenis. Denk daarbij bijvoorbeeld aan plaatjes van varkens, of ratten, in plaats van Joodse mensen. Of een tekening van duivels-hoorntjes, een grote neus, of een zakje met goud.
In onze tijd zijn er nog meer symbolen bijgekomen. Die worden online vaak gebruikt als er op een negatieve manier over Joodse mensen wordt gepraat. Enkele moderne voorbeelden zijn:
- 88: het cijfer 88 staat voor “twee keer de achtste letter van het alfabet” ofwel HH. Dit is een afkorting van “heil Hitler.”
- 14: het cijfer 14 staat voor een zin van “veertien woorden” waarmee neonazistische groepen zich uitspreken tegen de vermenging van etniciteiten.
- ((( ))): door drie haakjes om een woord te zetten, wordt bedoeld dat het om Joodse mensen gaat, bijvoorbeeld: “David is een van (((hen))).”
- “toeval”: het woord “toeval” in aanhalingstekens gaat over de complottheorie dat Joodse mensen veel macht zouden hebben in de wereld, bijvoorbeeld: “wat een “toeval” dat David de directeur is.”
- globalist: het idee dat Joodse mensen wereldwijd de macht zouden willen grijpen. In plaats van dat er bijvoorbeeld wordt gezegd “David is Joods” staat er dan “David is een globalist.”
- cultureel marxisme: regelmatig wordt dit begrip gebruikt als een verkapte term voor Jodendom.
Dit zijn allemaal voorbeelden van antisemitisme in een onschuldig uitziend jasje.
Wil je meer weten over antisemitisme? Dan kan het helpend zijn om in dialoog te gaan met mensen in de Joodse gemeenschap.
Omgaan met meldingen
Kaarten cliënten verkapte discriminatie aan? Dan kan het belangrijk zijn om zulke signalen serieus te nemen, ook als men deze niet direct kan plaatsen of begrijpen.
Het kan een goed idee zijn om aan te nemen dat een melder zelf veel afweet van de verkapte symbolen. Wuif een melding daarom niet zomaar weg, maar ga de open dialoog aan. Op deze manier kan samen worden besproken wat er aan de hand is.