Hoe ga ik op een inclusieve manier om met jongeren?
Jongeren willen gezien en gehoord worden. Ze willen begeleiders die naast hen staan, met hen meedenken en hen ondersteunen in hun ontwikkeling. Hoe kun je hen op een inclusieve en effectieve manier begeleiden? Op basis van inzichten van het Verwey-Jonker Instituut (2023) delen we een aantal belangrijke invalshoeken om je aanpak te versterken.
Tips voor een inclusieve benadering
1. Transparantie
Jongeren waarderen het wanneer begeleiders open en eerlijk zijn over wat mogelijk is en wat niet. Transparantie creëert vertrouwen en voorkomt teleurstellingen. Wanneer je samen met jongeren doelen stelt, wees duidelijk over beschikbare middelen, haalbare resultaten en eventuele beperkingen. Dit biedt hen een realistisch kader om binnen te werken en motiveert hen om actief deel te nemen.
Praktische tip: Organiseer regelmatige check-ins waarin je open communiceert over de voortgang en samen eventuele aanpassingen bespreekt. Zo voelen jongeren zich serieus genomen.
2. Actief betrekken
Jongeren willen meedenken en meedoen. Door hen te betrekken in het plannen en uitvoeren van activiteiten, voelen zij eigenaarschap. Dit versterkt hun zelfvertrouwen en stimuleert hun betrokkenheid. Jongeren hebben vaak zelf veel inzichten en ideeën die kunnen bijdragen aan het succes van projecten. Bied ze een veilige, oordeel-loze plek waar ze hun stem kunnen laten horen en verantwoordelijkheid kunnen nemen.
Praktische tip: Stel jongeren vragen als: “Hoe zouden jullie dit aanpakken?” of “Wat vinden jullie dat hieraan toegevoegd moet worden?”. Zo kan je laten zien dat hun stem ertoe doet.
3. Samenwerking
Samen mogelijkheden ontdekken versterkt de band tussen jongeren en begeleiders. Jongeren vinden het inspirerend om nieuwe kansen te verkennen en samen oplossingen te vinden voor uitdagingen. Dit proces gaat niet alleen over leren, maar ook over het opbouwen van vertrouwen en plezier beleven aan het traject.
Praktische tip: Experimenteer samen met nieuwe activiteiten of ideeën, bijvoorbeeld een sportproject of een creatieve workshop.
4. Contact
Jongeren willen graag kunnen rekenen op steun, consistentie en aanwezigheid. Deze stabiliteit biedt jongeren een gevoel van veiligheid, vooral als ze met onzekerheden worstelen. Ondersteun daarom hun persoonlijke ontwikkeling op vlakken die hen interesseren, ook als je zelf nog niet met die vlakken bekend bent.
Praktische tip: Laat je betrokkenheid zien, niet alleen tijdens activiteiten, maar ook daarbuiten. Een simpele follow-up, zoals een berichtje om te vragen hoe iets gegaan is, kan al veel betekenen.
5. Relaties
Goede samenwerkingsrelaties vormen de basis van succes. Jongeren willen graag begeleiders die hen zien als individuen, met unieke verhalen, dromen en uitdagingen. Door een oprechte band te creëren, kun je effectiever inspelen op hun behoeften. En in samenwerking met externe partijen zoals scholen, buurthuizen en belangenorganisaties kan je steeds opnieuw nieuwe verbindingen creëren.
Praktische tip: Investeer in informele momenten, bijvoorbeeld een gesprek over de interesses die jij en de jongere met elkaar gemeen hebben.
6. Omgeving
Een veilige en inclusieve omgeving is essentieel voor jongeren om zich vrij te voelen en zichzelf te uiten. Zorg ervoor dat iedereen, ongeacht achtergrond, zich geaccepteerd en gerespecteerd voelt. Flexibiliteit en maatwerk zijn daarbij sleutelwoorden.
Praktische tip: Let op de fysieke en sociale omgeving. Creëer ruimtes waar diversiteit zichtbaar wordt gewaardeerd en waar elke stem telt. In Rotterdam kunnen jongeren bijvoorbeeld terecht in de Jongerenhubs van de stad. Ook kunnen ze andere jongeren leren kennen via Join Us.
7. Betekenis
Jongeren willen bijdragen aan iets wat de moeite waard is. Of het nu gaat om een project voor de buurt, een sportcompetitie of een creatieve showcase, jongeren voelen zich gemotiveerd wanneer hun inspanningen naar een duidelijk doel toe gaan. Denk hierbij aan de (sub)cultuur van de jongere: misschien wil je cliënt specifiek iets kunnen betekenen voor bijvoorbeeld mensen die net als hen queer zijn, of een beperking hebben, of een bepaalde migratie-achtergrond hebben.
Praktische tip: Koppel activiteiten aan concrete resultaten die jongeren kunnen zien of ervaren, zoals een feestelijke afsluiting, een presentatie of een zichtbaar effect op de gemeenschap.
Subculturen
Jongeren hebben verschillende subculturen, waarbij het heel belangrijk kan zijn om gelijkgestemden te vinden. Daarom kan het helpend zijn om de jongere niet alleen als individu te benaderen, maar als deel van een groter geheel — en niet alleen in de directe omgeving, maar ook wereldwijd.
Denk bijvoorbeeld aan queer jongeren die zich eenzaam voelen. Online zullen zij het veel gemakkelijker vinden om gelijkgestemde mensen te leren kennen. Daarom kan het zijn dat de meest hechte vriendschappen van een jongere online plaatsvinden, en dat de jongere ook vooral over zichzelf denkt met behulp van online jargon of Engelstalige termen. Zo’n situatie kan de communicatie buiten de groep om lastig maken, tenzij je als hulpverlener de verbinding hierin opzoekt.
Het is om deze reden aan te raden om tijd en middelen te steken in het leren kennen van de (sub)cultuur van elke jongere, inclusief het jargon, de sociale normen en de omgangsvormen die hierin gangbaar zijn.
Samen groeien
Transparantie, betrokkenheid, betrouwbaarheid en het samen verkennen van kansen zijn belangrijke onderdelen van een effectieve en inclusieve begeleiding.
Merk je dat je steun kan gebruiken in de verbinding met een jongere? Kijk dan ook eens op de Rotterdamse sociale kaart eenzame jongeren. Deze handige tool laat een breed netwerk zien in onze stad.
Door jongeren te laten merken dat ze ertoe doen, kunnen ze beter meekomen in de maatschappij. Zo kunnen we hen samen voorbereiden op de wereld van morgen.