Hoe ga ik op een inclusieve manier om met fetishes en kinks?
Fetishes, kinks en BDSM in het kort
Als sociaal professional kun je te maken krijgen met mensen die fetishes of kinks hebben. Dit betekent dat iemand een seksuele focus heeft die in de maatschappij niet als “normaal” wordt gezien. Een voorbeeld hiervan is BDSM: deze letters staan voor bondage, discipline, sadisme en masochisme. Dit gedrag (en de lichamelijke sporen hiervan) kan vreemd of zorgwekkend overkomen op de buitenwereld.
Het is belangrijk om te begrijpen dat deze vorm van seksueel contact meestal een bewuste, veilige en vrijwillige keuze is voor de mensen die het doen. Dit artikel legt uit hoe je op een begripvolle manier om kunt gaan met deze mensen, en stigma kunt verminderen.
Geweld of geen geweld?
In de BDSM-gemeenschap kunnen blauwe plekken en wonden het resultaat zijn van een spel tussen twee (of meer) volwassenen die hiermee hebben ingestemd. Voor hen is dit een manier om plezier te beleven, emoties te verwerken, of een gevoel van verbinding te ervaren. In deze context is alles in de regel van tevoren besproken en goedgekeurd door alle betrokkenen. Het is dus te vergelijken met sport & spel: denk aan boksen, karate of tikkertje, waarbij er ook duidelijke afspraken zijn over pijnlijke en spannende situaties.
Als zorg- of welzijnsprofessional is het belangrijk om te beseffen dat blauwe plekken en wonden niet altijd wijzen op misbruik of geweld. Dit betekent natuurlijk niet dat signalen van huiselijk geweld genegeerd moeten worden, maar wel dat er ruimte moet zijn voor een open gesprek waarin de cliënt zich veilig voelt om het eigen verhaal te delen.
Tips voor professionals:
- Vraag op een open en neutrale manier naar verwondingen, zonder direct te oordelen.
- Respecteer de privacy van de persoon en luister naar hun uitleg.
- Weet dat wederzijdse instemming en veiligheid centraal staan in BDSM; fysieke sporen zijn geen bewijs van slachtofferschap.
Ook bij BDSM, net als in elke andere seksuele relatie, kan er natuurlijk sprake zijn van ongewild geweld. In het gesprek is het daarom belangrijk om die mogelijkheid ook open te laten.
Rollenspellen
Binnen BDSM worden soms rollenspellen gedaan die voor de omgeving erg verontrustend kunnen lijken, zoals verkrachtingsfantasieën. Dit zijn afgesproken scenario’s waarbij beide partijen instemmen en duidelijke grenzen stellen. Hoewel dit rollenspel lijkt op geweld, is het dat niet: het is een vrijwillig spel dat op elk moment gestopt kan worden met een afgesproken codewoord (“stopwoord”).
Het is belangrijk om als professional te begrijpen dat zulke rollenspellen niet hetzelfde zijn als echte misdrijven. Het verschil zit in de wederzijdse instemming, en in de controle die de deelnemers hebben. Als één van de deelnemers het niet meer wil, stopt het rollenspel namelijk meteen. Daardoor is het te vergelijken met sport, spel en toneel.
Taboe
Sommige mensen hebben fantasieën die erg taboe zijn. Denk daarbij aan fantasieën over kinderen of dieren. Er zijn mensen die hier tekeningen van maken, of verhalen over schrijven.
Dit roept bij de omgeving snel bezorgdheid op over pedofilie of bestialiteit. Het is echter belangrijk om te weten dat fantasieën niet hetzelfde zijn als daden. Soms verwerken mensen hiermee juist hun eigen trauma’s, of zoeken ze naar manieren om met hun gevoelens om te gaan zonder anderen te schaden.
Als professional is het cruciaal om eerst te begrijpen waarom iemand zulke beelden interessant vindt. Het kan voor mensen een manier zijn om trauma te verwerken, of het kan iets zijn dat puur in hun fantasiewereld blijft. Dat betekent niet dat iemand ook daadwerkelijk overgaat tot misbruik. Vaak identificeren mensen zich juist met de kinderen of dieren in de fantasieën, en niet met eventuele daders.
Mensen die zich herkennen in (getekende) geseksualiseerde kinderen, noemen zich ook wel littles (Engels voor “kleintjes”). Mensen die aantrekking tot (getekende) fantasiedieren ervaren, of zich herkennen in deze personages, noemen zich ook wel furries (Engels voor “vachtjes”). Zo’n interesse kan de vorm aannemen van een rollenspel. Het is belangrijk om te weten dat hier grote online subculturen voor zijn, die in de regel niets te maken hebben met misbruik. Ook is seks lang niet altijd de focus: soms gaat het vooral om de emoties, of om het gevoel van samenzijn met gelijkgestemde mensen.
Tips voor professionals:
- Creëer een veilige omgeving waarin mensen eerlijk durven praten, zonder direct bang te hoeven zijn voor afwijzing of straf.
- Vraag naar de reden achter het maken van bepaalde beelden, zonder meteen conclusies te trekken.
- Maak duidelijk wat de grenzen zijn van wat wel en niet mag, maar oordeel niet te snel over de mogelijke bedoelingen van mensen.
Een inclusieve benadering
Fetishes en kinks, zoals BDSM, zijn vaak onderdeel zijn van een vrijwillige en veilige beleving van seksualiteit. Blauwe plekken, rollenspelen en seksuele fantasieën betekenen niet altijd dat er iets mis is.
Met een open, inclusieve houding kun je als professional de juiste ondersteuning bieden aan mensen met fetishes en kinks, waardoor je helpt om stigma te verminderen en veiligheid te bevorderen.