Direct naar inhoud
Direct naar zijbalk

Hoe ervaren mensen van kleur discriminatie bij medische tests?

Onderscheid

In veel zorginstellingen worden de uitslagen van medische tests anders behandeld bij witte patiënten dan bij patiënten van kleur, wat leidt tot ongelijke zorg en behandeling. Dit onderscheid kan verschillende oorzaken hebben, die vaak diepgeworteld zijn in zowel de medische praktijk als de bredere maatschappelijke structuren.

In dit artikel gaan we in op een aantal mogelijke omstandigheden, inclusief voorbeelden.

De witte mens als standaard

Veel medische richtlijnen en standaarden zijn gebaseerd op onderzoek dat voornamelijk is uitgevoerd bij witte mensen. Hierdoor zijn de referentiewaarden voor testresultaten vaak niet goed afgestemd op mensen van kleur.

Dit kan resulteren in verkeerde interpretaties van testuitslagen, omdat normale waarden voor witte patiënten niet altijd representatief zijn voor patiënten met een andere geografische achtergrond. Zo kunnen bijvoorbeeld normale variaties in bloedwaarden bij patiënten met een bepaalde afkomst ten onrechte als afwijkend worden gezien. Of ernstige afwijkingen worden gemist, omdat de standaard niet past bij de lichamen van alle patiënten.

Ook kan het zijn dat testapparatuur niet is ingesteld om signalen te herkennen in lichamen van kleur. Hierdoor worden dus ook belangrijke symptomen gemist.

Als voorbeeld: non-invasieve zuurstofsaturatiemeters (pulse oximeters) blijken minder betrouwbaar te zijn bij patiënten met een donkere huid. Pigmentatie en de aanwezigheid van meer melanine in de huid kunnen de metingen verstoren. Dit probleem kan ernstige gevolgen hebben in kritieke zorgsituaties. Ondanks dat dit al jaren bekend is, blijven de meeste zuurstofsaturatiemeters gebaseerd op technologie die niet optimaal is aangepast aan verschillende huidtinten. Dit draagt bij aan gezondheidsongelijkheden, en een verhoogd risico op complicaties bij patiënten met een donkere huidskleur.

Lagere scores als standaard

Enkele medische tests zijn gebaseerd op eeuwenoude onderzoeken. In deze onderzoeken leken mensen van kleur heel andere lichamelijke kenmerken te hebben dan witte mensen.

In die oude onderzoeken was er vaak geen rekening gehouden met de leefomstandigheden van mensen van kleur. Bijvoorbeeld minder toegang tot genoeg voedingsstoffen, ongezonde leefomgevingen, en grote hoeveelheden stress. Zulke omstandigheden kunnen grote invloed hebben op iemands lijf.

Veel van zulke onderzoeken waren dus niet betrouwbaar, maar deze worden vandaag de dag nog wel gebruikt als basis van een medische standaard. Zo’n standaard kan ingebed zijn in het hele (computer)meetsysteem.

Verder lezen: Medische strafpunten vanwege een zwarte huidskleur (Zemouri et al.)

De resultaten van zulke onderzoeken leiden er vandaag de dag nog toe dat mensen van kleur minder goede zorg krijgen. Er is namelijk de verwachting dat mensen van kleur heel andere soorten lichamen zouden hebben dan witte mensen. En dat mensen van kleur standaard minder goed zouden scoren op een test. Er is dus het idee dat een lage score op een medische test “normaal” voor hen zou zijn.

Als voorbeeld: een man van kleur komt bij de arts met longproblemen. Hij scoort laag op een ademtest. Maar de arts schrijft op dat een lage score normaal is voor mensen van kleur. De patiënt krijgt geen gepaste hulp. Een witte patiënt met dezelfde lage score krijgt wél gepaste hulp. Mensen van kleur moeten dus veel lagere scores hebben op de test dan witte mensen, voordat zij dezelfde hulp krijgen als witte mensen.

Onbewuste vooroordelen

Zorgverleners kunnen onbewust vooroordelen hebben die hun klinische beslissingen beïnvloeden. Dit kan ertoe leiden dat symptomen van patiënten van kleur anders worden geïnterpreteerd of minder serieus worden genomen. Bijvoorbeeld doordat de arts hun gezichtsuitdrukkingen minder goed kan herkennen.

Deze impliciete vooroordelen kunnen ook leiden tot een onderschatting van bepaalde risico’s, zoals het risico op hart- en vaatziekten, waardoor patiënten van kleur minder snel doorverwezen worden voor verder onderzoek.

Als voorbeeld: bij een patiënte van kleur wordt de pijn door de arts onbewust onderschat, met als gevolg dat zij minder snel pijnmedicatie krijgt dan witte patiënten met dezelfde klachten.

Een inclusief beleid

In de zorg is het belangrijk om actuele inzichten voorop te stellen in de omgang met patiënten.

Is deze verwachting over mensen van kleur ingebed in de werkwijze van de zorginstelling, of zelfs in het computersysteem? Dan kan men hierover kritisch in gesprek gaan met collega’s en leidinggevenden. Op deze manier kan een inclusief en actueel beleid worden opgesteld.

Een lijst met links

Meer vragen over…