Zonnepaneleninstallateurs, vrachtwagenchauffeurs of kassamedewerkers: stuk voor stuk beroepen die essentieel zijn in onze samenleving. Net zo van belang als de chirurg, advocaat of architect. Degene met een universitaire opleiding is niet beter dan diegene met een diploma in het middelbaar beroepsonderwijs. Waarom zouden we dan termen gebruiken die suggereren dat het een ‘boven’ het ander staat?
Al enkele jaren laait de discussie over de termen hoog- en laagopgeleid op. In 2016 pleitte Kim Putters, directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau, in Trouw voor het afschaffen van de termen ‘hoog’ en ‘laag’ als het om opleidingen gaat. Het CBS schreef een uitgebreid artikel over de discussie of praktisch en theoretisch opgeleiden een beter alternatief is. Women Inc., de organisatie die zich inzet voor vrouwen, maakte op 25 mei bekend te stoppen met de termen hoog- en laagopgeleid. IDEM Rotterdam wil graag dat voorbeeld volgen.
Waarom niet?
Het jarenlange gebruik van de termen hoog- en laagopgeleid hebben bijgedragen aan een tweedeling in de samenleving. Iedere leerling zou naar het hoogst haalbare moeten streven, of zij/hij/hen dat nou leuk vindt of niet. Inmiddels kampen veel studenten met burn-outs vanwege de hoge prestatiedruk en is er een tekort aan technisch geschoolde mensen.
Natuurlijk zijn deze termen echt niet de enige oorzaak voor deze problemen, maar ze dragen ook niet bij aan de oplossing: termen gebruiken die gelijke waardering uitdrukken voor alle opleidingsniveaus.
Hoe dan wel?
De termen hoog- en laagopgeleid suggereren dat er maar twee mogelijkheden zijn qua opleiding. Er zijn echter talloze verschillende mogelijkheden als het om scholing gaat. Daarom is het belangrijk om zo concreet mogelijk te zijn, zonder onbewust of impliciet waardeoordeel.
Is het niet mogelijk om heel precies te zijn? Bijvoorbeeld omdat je het hebt over een hele groep? Dan is het advies om te spreken over praktisch opgeleide mensen of theoretisch opgeleide mensen. En laten we eerlijk zijn, de een kan niet zonder de ander!
Student
Waar bij studenten vooral gedacht wordt aan mensen die naar de universiteit of hogeschool gaan, wil Women Inc. dit patroon doorbreken door ook mbo-studenten onder deze noemer op te nemen. Wederom om een waardeoordeel te vermijden. Iedereen die studeert, op welk niveau dan ook, is student.
Doe je mee?
Wil je ook de afstand tussen mensen van verschillende opleidingsniveaus helpen verlagen? En zo de samenleving een stapje inclusiever maken? Gebruik dan voortaan ook praktisch en theoretisch opgeleid als het nodig is om onderscheid te maken. Zo niet, wees dan zo concreet mogelijk!