Het zijn veel bekende gezichten die zich elk jaar op 15 augustus verzamelen op de Boompjes, om het einde van de oorlog in voormalig Nederlands-Indië te herdenken. Indische mensen die hun herinneringen aan de oorlogsjaren en repatriëring willen delen met elkaar en de veteranen in uniform. Maar de herdenking spreekt ook steeds meer jongeren aan die zich bewust zijn van hun Indische achtergrond, volgens Marie-Thérèse Woltering en Christie Haalboom. Ze zijn beiden bestuurslid Stichting Herdenking 15 augustus, regio Rotterdam.
De nationale herdenking op 15 augustus vindt plaats bij het Indisch Monument in Den Haag. Mieke Huijsman-Engelberts, voorzitter van de regio Rotterdam van de stichting, zag dat het voor veel ouderen te veel werd om naar Den Haag te reizen en nam samen met haar man Husson in 2010 het initiatief voor een eigen herdenking in Rotterdam. Die vindt plaats bij de Vlaggenparade op de Boompjes, de plek ook waar sinds april het straatsieraad van de stichting staat.
Het Indische zwijgen
“Eigenlijk was ik niet zo bezig met mijn Indische achtergrond, tot ik in aanraking kwam met de herdenking”, vertelt Marie-Thérèse Woltering. “Ik ben van de tweede generatie. Wij zijn opgegroeid met het zwijgen van onze ouders: over de oorlog en de periode daarna. Ik merk dat de derde generatie veel meer vragen stelt.” Zoals ook Christie Haalboom (derde generatie) doet. Ze werkte onder andere mee aan de productie van de documentaireserie I.N.D.O., met persoonlijke gesprekken tussen de eerste en de derde generatie.
“Je voelt aan alles dat er iets aan de hand is, maar het blijft onbenoemd. De mensen die Nederlands-Indië gekend hebben zijn nu tachtig of negentig jaar oud. De geschiedenis moet snel verteld worden, anders zijn we die voor altijd kwijt.”
Toekomst Indische cultuur
Meer dan eens is voorspeld dat de Indische cultuur zal verwateren. De mensen die persoonlijke herinneringen hebben aan Nederlands-Indië worden ouder en ‘voeding’ uit een moederland is er niet. Maar Christie Haalboom merkt net als Marie-Thérèse Woltering een hernieuwde belangstelling onder jongeren. “Ik denk niet dat de Indische cultuur verdwijnt, helemaal niet. Het wordt gezeefd maar dan blijven nog genoeg dingen over. De Indische keuken natuurlijk, maar ook bepaalde culturele aspecten zoals gastvrijheid: het feit dat altijd iedereen mee mag blijven eten. Sommige jongeren verdiepen zich in oude ambachten zoals batikken. Ze voelen het Indisch zijn als onderdeel van hun identiteit”
Het land ervaren
“Ik hoor vaak van Indische jongeren dat ze door Indonesië willen reizen om het land te ervaren en te leren kennen”, gaat Christie Haalboom verder. “Voor sommigen is het thuiskomen, voor anderen helemaal niet. Ik ben onlangs naar Indonesië gereisd en heb onder andere de stad bezocht waar mijn moeder is geboren. Dat was zo armoedig, de plek benauwde me. Ik was op dat moment dankbaar dat mijn opa en oma naar Nederland zijn gekomen. De binnenlanden waren daarentegen zo mooi. Daar komen de verhalen vandaan van de groene smaragd, waar met veel weemoed aan wordt teruggedacht.”
Herdenken en vieren
De herdenking op 15 augustus zal belangrijk blijven maar op een andere manier. Marie-Thérèse Woltering: “Ik vind het een goede zaak dat in Rotterdam steeds meer aandacht is voor de geschiedenis van mensen met een andere culturele achtergrond, zoals bijvoorbeeld ook bij de herdenking van het slavernijverleden. Het hoort bij een diverse samenleving.” Christie Haalboom vult aan: “Ik denk dat het een mix wordt van herdenken en vieren, net als bij 4 en 5 mei. Een moment om bewust te zijn van onze Indische achtergrond.”
Meer informatie is te vinden op de website van Stichting Herdenking 15 augustus, regio Rotterdam of kijk op de Facebookpagina.