“Een handicap hoeft geen beperking te zijn”

Jennifer Bakboords leven veranderde drastisch toen ze op 34-jarige leeftijd plotseling slechtziend werd. Ondanks de uitdagingen bleef ze zich inzetten voor inclusie en het verbinden van mensen met een beperking. Lees haar inspirerende verhaal over doorzettingsvermogen, zelfredzaamheid en de kracht van gemeenschap.

Hoe ik leerde omgaan met slechtziendheid en anderen inspireerde

Sinds ik 12 jaar was, had ik één grote droom: kleding ontwerpen. Maar zoals het leven vaak loopt, kwam ik uiteindelijk in de detailhandel terecht. Later schoolde ik me om en ging ik met veel liefde in de kinderopvang werken. Alles veranderde toen ik op 34-jarige leeftijd plotseling slechtziend werd door drie verschillende oogziektes. Dit gebeurde letterlijk uit het niets, op mijn werk.

De uitdaging van acceptatie

Het moment waarop ik slechtziend werd, was een grote schok. Een collega bracht me direct naar het ziekenhuis, maar na die eerste schrik bleef ik doorgaan alsof er niets aan de hand was. Ik verzon allerlei trucjes om te verbergen dat ik slecht zag. Maar op een gegeven moment realiseerde ik me dat ik hulp moest inschakelen, hoe moeilijk dat ook was.
De verantwoordelijkheid om hulp te zoeken lag bij mij. Achteraf had ik het fijn gevonden als iemand na die eerste schrik had gevraagd hoe het écht met me ging.
Ik voelde me wanhopig en raakte in een dip, maar ik wist dat ik niet stil kon blijven zitten. Ik begon met revalidatie, wat enorm hielp om mijn nieuwe situatie te accepteren. Tijdens die revalidatie ontdekte ik hoeveel mensen met een beperking zich eenzaam en geïsoleerd voelen. Je kan je vrienden en familie wel uitleggen hoe jouw nieuwe wereld eruitziet, maar als je met iemand praat die hetzelfde meemaakt, dan begrijp je elkaar zonder veel woorden.

Huiskamer meetings: van een idee naar een beweging

Die gedeelde ervaring inspireerde me om iets te doen. Ik wilde mensen met een visuele beperking bij elkaar brengen. Het begon klein, in mijn eigen woonkamer, met vijf mensen. We aten samen, spraken over onze ervaringen en leerden van elkaar. Dit groeide al snel uit tot wat we nu de ‘Huiskamer meetings’ noemen. Inmiddels zijn we met 46 mensen en is het uitgegroeid tot veel meer dan alleen een gezellige bijeenkomst. We bespreken belangrijke onderwerpen en nodigen gastsprekers uit die tips geven over praktische zaken, zoals hoe je simpele klusjes in huis kunt doen. We begonnen met vijf mensen in mijn huiskamer, nu zijn we uitgegroeid naar een groep van 46 mensen die elkaar inspireert en ondersteunt.

Begeleiding kan beter

Tijdens mijn revalidatie voelde ik me serieus genomen op medisch vlak. De professionals legden goed uit wat mijn oogziektes inhielden. Maar op persoonlijk vlak miste ik iets. Ik voelde me soms behandeld alsof ik minder intelligent was, simpelweg omdat ik slechtziend was. Ik miste een positieve benadering: wat kan nog wél, in plaats van wat niet meer kan. Ja, ik kom uit een kwetsbare groep, maar ik ben niet zielig. Een handicap hoeft geen beperking te zijn.
Wat ik nodig had, en wat veel mensen met een beperking nodig hebben, is een benadering die niet focust op wat verloren is, maar op wat nog mogelijk is. We willen niet betutteld worden, maar serieus genomen als volwaardige deelnemers aan de samenleving.

Wat kunnen sociaal professionals doen?

Als sociaal professional kun je veel betekenen voor mensen met een visuele beperking. Het is belangrijk om niet alleen te focussen op de medische kant, maar ook op de emotionele en sociale impact van een beperking. Zorg ervoor dat je de persoon ziet, niet alleen de beperking. Vraag door na een ingrijpende gebeurtenis, ook als de eerste schrik voorbij lijkt. Het is zo belangrijk dat mensen met een beperking niet apart worden gezet, maar worden betrokken bij de reguliere samenleving. Alleen dan kunnen we echt leren begaan te zijn met elkaar.

Gelukkig zijn er in Rotterdam mooie initiatieven om de publieke ruimte toegankelijker te maken voor iedereen. Maar er is nog veel werk te doen, ook in de manier waarop we met elkaar omgaan. Samen kunnen we zorgen voor een inclusieve samenleving, waarin iedereen – met of zonder beperking – zich thuis voelt en volledig kan meedoen.

Een lijst met artikelen