In Rotterdam wonen zo’n 85.000 mantelzorgers. Ze helpen hun partner, familieleden of andere naasten met noodzakelijke zorg. Om deze duizenden mantelzorgers te ondersteunen, is er sinds 1 mei de Mantelfoon. Op dit nummer kunnen mantelzorgers 24 uur per dag, 365 dagen per jaar, terecht met vragen of om hun verhaal te delen. Rotterdam heeft daarmee het eerste mantelzorgsteunpunt dat dag en nacht bereikbaar is. We spraken met Merel van der Sar, projectleider van de Mantelfoon: “We proberen geen doorgeefluik te zijn, maar te ondersteunen totdat er een oplossing is.”

Wat is Mantelfoon?

De Mantelfoon is een telefonische ondersteuningslijn voor mantelzorgers in Rotterdam. De Mantelfoon is gratis te bereiken via 0800-7773333. Per 1 mei 2020 is Mantelfoon het nieuwe mantelzorgsteunpunt in Rotterdam. De 24/7 telefonische bereikbaarheid die we bieden met de Mantelfoon is een aanvulling op bestaande mantelzorgondersteuning die er al is in de wijk. Mantelzorgers die een praktische vraag hebben, advies nodig hebben of hun verhaal willen delen, kunnen dag en nacht bellen. De medewerkers bij de telefooncentrale zijn getraind zodat ze veel voorkomende vragen snel kunnen beantwoorden. Andere vragen worden door mantelzorgcoaches opgepakt. We verwijzen zo min mogelijk door, maar helpen bij het zoeken naar antwoorden. We proberen geen doorgeefluik te zijn, maar te ondersteunen totdat er een oplossing is. Soms is het onvermijdelijk om door te verwijzen. Wanneer dit nodig is zorgen we voor een warme overdracht met de professional in de wijk, zoals een wijkteam bijvoorbeeld.

Wat gebeurt er bij een ‘moeilijke’ vraag?

Als een mantelzorger belt met een hulpvraag die niet direct te beantwoorden is, wordt zij of hij gekoppeld aan een mantelzorgcoach. Die neemt contact op met de mantelzorger en kan helpen bij van alles en nog wat. Bijvoorbeeld bij de aanvraag voor een mantelzorgparkeervergunning, een aanvraag voor specifieke zorg, of een vervanger regelen als de mantelzorger op vakantie is.

Is Mantelfoon voor iedereen?

Mantelfoon is voor alle Rotterdammers die zorgen voor iemand binnen Rotterdam of daarbuiten. Maar ook voor iemand die buiten Rotterdam woont en zorgt voor iemand in Rotterdam.

Voor professionals hebben we een directe ondersteuningslijn tijdens kantooruren. Zij kunnen bellen naar 010 – 261 41 66 als ze bijvoorbeeld een cliënt ondersteunen die mantelzorger is of een mantelzorgende collega willen helpen.

Hoe is Mantelfoon ontstaan?

Uit onderzoek van de gemeente Rotterdam bleek dat er behoefte was aan een centraal mantelzorgsteunpunt. Een beleidsmedewerker Mantelzorg had per ongeluk haar telefoonnummer in een brief aan mantelzorgers geplaatst en werd platgebeld. Toen werd duidelijk hoe urgent een centraal nummer was. Mantelfoon is een samenwerking tussen De ZorgCentrale en wmo radar, beide onderdeel van Incluzio.

Worden jullie niet platgebeld met vragen over corona?

In deze tijd kun je je juist voorstellen dat mantelzorgers het lastiger hebben, vooral omdat een tijdje beschermingsmiddelen schaars waren. Op een gegeven moment kwamen er beschermingsmiddelen en testen vrij voor mantelzorgers, dus hebben wij mantelzorgers geïnformeerd over hoe ze dit konden aanvragen. We hebben gelukkig een korte lijn met de gemeente en de GGD, dus we zijn goed op de hoogte van de ontwikkelingen.

Welke vragen krijgen jullie het meest?

We zijn nog in de opstartfase, dus het is lastig te zeggen. Maar we merken nu al dat het soort vragen sterk varieert. De afgelopen tijd gingen veel vragen over dagbestedingsactiviteiten die gestopt waren vanwege corona. Mantelzorgers hadden hierdoor nauwelijks meer adempauze en vroegen zich af hoe ze het konden volhouden. Onze mantelzorgcoaches zijn dan bijvoorbeeld op zoek gegaan naar naar respijtzorgmogelijkheden, zoals Mantelaar waarbij studenten kunnen helpen ontzorgen. 

In een later stadium gaan we alle vragen en telefoontjes periodiek analyseren. Op basis daarvan kunnen we de gemeente adviseren. Zijn er bijvoorbeeld specifieke vragen in een bepaald gebied? Zijn vragen over dementie wijkgebonden? Is er ergens structureel behoefte aan mindfulness vanwege stressklachten? Op die manier kunnen we ook een signalerende en adviserende rol spelen.

Wat is jullie tip voor mantelzorgers?

Deel je zorgen met mensen die je vertrouwt. Je hoeft de mantelzorg niet alleen op je te nemen. Als je de last over meerdere schouders verdeelt, wordt deze minder zwaar. Durf die hulp te vragen. En bel Mantelfoon als je ergens mee zit. Wij nemen de tijd voor je en denken met je mee. Veel mantelzorgers kunnen hun verhaal niet goed kwijt bij vrienden of andere familie die niet mantelzorgen, omdat zij het lastiger begrijpen. Bij de Mantelfoon kun je sparren met iemand die jouw wereld begrijpt.

Wat is jullie tip voor professionals die werken met mantelzorgers?

Luister goed en probeer je hulpverlenersreflex uit te schakelen. Als professional zijn we geneigd om oplossingen aan te dragen, maar vaak zitten mantelzorgers niet te wachten op ongevraagd advies. Onderzoek of iemand wel open staat voor hulp. Begin het gesprek door te vragen naar hoe het met iemand gaat. Heb oprechte aandacht voor het verhaal van de mantelzorger, zodat hij/zij zich gezien en gehoord voelt. Gebruik LSD (luisteren, samenvatten, doorvragen) en geef geen oordeel. Maak je je zorgen? Uit dit en maak het bespreekbaar.

Professionals die met dit soort situaties kampen, kunnen altijd bellen naar het directe 010-nummer zodat een van onze mantelzorgcoaches kan meedenken.

Daarnaast zullen we, wanneer corona het toelaat, een aantal keer per jaar bijeenkomsten organiseren voor professionals om ervaringen uit te wisselen en belangrijke thema’s van mantelzorg uit te lichten. Voel je welkom om aan te sluiten!