Hoe gaan Surinaamse Hindoestanen* om met homoseksualiteit? Onderzoeker Anita Nanhoe deed samen met Jurriaan Omlo onderzoek naar deze vraag. Hun bevindingen schreven ze op in het boek Tussen liefdevolle omarming en resolute verstoting. “Het kan jaren duren voordat ouders de situatie accepteren en hun kind omhelzen.”
Homoseksualiteit wordt niet zelden als een afwijking gezien in de Hindoestaans-Surinaamse gemeenschap, vertelt Anita Nanhoe. “Ouders grijpen in een eerste reactie terug op genezingsrituelen, en die kunnen in alle geloofsrichtingen gezocht worden. Ze gaan te rade bij een imam, branden wekelijks een kaarsje in de kerk of wenden zich tot een hindoegod. Het komt ook voor dat een therapeut wordt ingeschakeld of een winti-priester die de boze geesten moet verdrijven.”
Geluk brengen
“Toch staat het hindoeïsme niet afwijzend tegenover seksuele diversiteit”, benadrukt Anita Nanhoe in het boek. Dit in tegenstelling tot de soms negatieve uitleg van teksten uit het christendom en de islam. “In het hindoeïsme brengen niet-hetero’s geluk bij overgangsrituelen en ze hebben de macht om een vloek uit te spreken. Passages in de geschriften zouden ze moeten beschermen tegen uitsluiting, maar helaas zijn deze passages bij veel hindoes onbekend. Het onderwerp is taboe in het dagelijks leven, er wordt niet over gepraat.”
Geheim houden
Ook als ouders de homoseksualiteit van hun kind wel accepteren, willen ze het vaak nog geheim houden, weet Anita Nanhoe. “Ze zijn bezorgd hoe hun sociale omgeving reageert en wat de invloed is op hun status. De sociale banden zijn zeer sterk in de Surinaams-Hindoestaanse gemeenschap in Nederland. Wat anderen van je vinden, is heel belangrijk. Je moet laten zien dat je succesvol bent en daar hoort naast een grote auto en een goede baan, ook het klassieke gezin met kinderen bij. Wat ook nog weleens vergeten wordt, is dat ouders schrikken en tijd nodig hebben om aan de nieuwe situatie te wennen en hun kind te omarmen. Die fase van toegroeien naar acceptatie kan jaren duren.”
Uitgaan
Geheimhouding is ook voor de homoseksuele jongeren uit de Surinaams-Hindoestaanse gemeenschap belangrijk. Anita Nanhoe: “De jongeren die ik heb gesproken, bezoeken het liefst uitgaansgelegenheden waar homoseksuelen en hetero’s komen. Dat is veiliger voor ze, dan gezien worden in een exclusief homocafé. Voor een serieuze relatie zoeken ze op internetfora. De kritiek op de bestaande lhbt-organisaties is dat die te veel zijn gericht op het individu, op het uit de kast komen. Daar verander je geen samenleving mee; Surinaamse Hindoestanen hebben juist acceptatie nodig van de sociale omgeving. Dat ouders achter hun kind gaan staan, is dan ook ontzettend belangrijk voor de zelfacceptatie van deze jongeren.”
Geen Bollywoodhuwelijk
Anita Nanhoe onderzocht ook hoe jongeren omgaan met geïnternaliseerde toekomstperspectieven. “Het huwelijk en kinderen worden plots onbereikbaar geacht of de verwachtingen worden sterk bijgesteld. Vergeet niet dat kinderen van jongs af aan het droombeeld van een Bollywoodhuwelijk is voorgehouden. Dat wordt iets heel belangrijks en daarom des te pijnlijker om afscheid van te nemen. En de meesten hebben echt het gevoel dat zij afscheid moeten nemen van deze toekomstperspectieven, terwijl dat zuiver gezien in Nederland niet hoeft. Er zijn hier ook pundits die het homohuwelijk sluiten of inzegenen. Aan de andere kant moeten sommige homoseksuelen voor de buitenwacht doen alsof ze het leven leiden van een hetero. Je partner meenemen naar sociale gelegenheden is vaak ondenkbaar.“
Vangnet voor naïeve kinderen
De vriendschap met een jonge homoseksuele man uit de Surinaamse Hindoestaanse gemeenschap, was voor Anita Nanhoe aanleiding voor het onderzoek en boek. “Hij is door zijn ouders mishandeld en verstoten. De hulpverlening liet hem in de steek. Hij werd aan zijn lot overgelaten. Kreeg alleen onderdak voor een nacht aangeboden, in ruil voor seks. Door de gesprekken met hem kwam ik erachter dat eigenlijk heel weinig bekend is over deze jongeren. Ik ben eerst zelf met een onderzoek gestart, later hebben we een opdracht gekregen van de gemeente. Het is belangrijk dat de maatschappij deze jongeren niet aan hun lot overlaat. Nu komen ze vaak terecht in de algemene opvang, maar daar zijn ze veel te naïef voor. Ze zijn beschermd opgevoed en hebben geen idee van het leven op straat. Voor deze kinderen moet een vangnet komen.”
Boek bestellen
Het boek Tussen liefdevolle omarming en resolute verstoting is in het bijzonder relevant voor homoseksuele jongeren uit de Surinaams-Hindoestaanse gemeenschap, hun ouders en relaties, beleidsmakers, hulpverleners en ieder ander die meer inzicht wil krijgen in dit thema. Te koop voor 24,95 euro bij uitgever Stili Novi Publishing.
* In het boek gebruikt Anita Nanhoe de term Hindustanen omdat volgens haar binnen de gemeenschap de voorkeur wordt gegeven aan deze schrijfwijze. In dit artikel gebruiken we de Nederlandse spelling: Hindoestanen.