Mensen met een psychiatrische achtergrond lopen tegen allerlei vooroordelen aan. Dat maakt – naast hun ziekte – hun leven soms net even lastiger dan nodig is. Om die stigmatisering tegen te gaan maakt Stichting Corridor een documentaire over mensen met een psychiatrische achtergrond: Beleef mijn leven. We vroegen Geeske Hoekstra van Stichting Corridor er meer over.
Waarom wilden jullie deze documentaire maken?
Stichting Corridor zet zich in voor mensen met een psychiatrische achtergrond. We hoorden van onze cliënten dat zij regelmatig last hebben van stigmatisering. Daar wilden we graag wat tegen doen. Dus ontstond het idee om een documentaire te maken over mensen met een psychiatrische achtergrond, om op die manier stigmatisering tegen te gaan.
Hoe hebben jullie het aangepakt?
We zijn met collega’s en cliënten over stigmatisering in gesprek gegaan. Samen met cliënten hebben we bekeken wat ze zoal meemaken, wat ze vervelend vinden en wat volgens hen de manier is om te voorkomen dat anderen zulke vooroordelen hebben. De cliënten zelf kwamen met het idee voor de documentaire. We hebben eerst zelf twee portretten gemaakt. Daarna zijn we een crowdfundingsactie gestart om er nog twee bij te kunnen maken en er een mooi geheel van te kunnen maken.
Waar liepen deze mensen zoal tegenaan?
Vooral dat ze meteen veroordeeld worden, in plaats van dat er contact gemaakt wordt. Als ze afwijkend gedrag vertonen, dan wordt er heel negatief op gereageerd. Zo vindt iemand het bijvoorbeeld heel fijn om bomen te knuffelen. Als hij dat in een park doet, wordt hij weleens weggejaagd terwijl hij niemand kwaad doet. Een ander voorbeeld is dat iemand een paniekaanval kreeg en dat meteen de politie wordt gebeld. Je kan ook aan diegene vragen of het wel goed gaat. Maar ook breder is het een probleem: bijvoorbeeld dat mensen geweigerd worden voor werk zodra ze horen dat iemand een diagnose heeft. Terwijl het echt geen belemmering hoeft te zijn en je met doorvragen vaak hele goede oplossingen kan vinden.
Enig idee waar de vooroordelen door ontstaan?
Er is te veel angst en te weinig begrip. De gevallen van ‘verwarde mensen’ die je in de media ziet, zijn meestal uit de hand gelopen. Dat zijn mensen die heel erg ziek zijn en behandeling nodig hebben. Veel vaker gaat het goed. Iemand die in zichzelf pratend over straat loopt, wil niet automatisch iemand iets aandoen.
Mensen met autisme, mensen die stemmen horen, of die schizofreen zijn kunnen ontzettend veel als het goed met ze gaat. Af en toe steekt de ziekte de kop op en zijn ze even uit de running, maar daarna krabbelen ze weer op en kunnen dan wél goed functioneren. Bij stichting Corridor ondersteunen we mensen met een psychiatrische achtergrond thuis, bij ons cliëntgestuurde activiteitencentrum kunnen ze dagbesteding uitvoeren en langs komen voor koffie, een praatje of een leuke activiteit. Daarnaast hebben we een opvanghuis en de Vriendendienst, een maatjesproject.
Hoe komen we van onze vooroordelen af?
Probeer contact te maken. Als je iemand op straat in zichzelf hoort praten, hoef je niet per se iets te doen. Je kan wel ‘hallo’ zeggen tegen diegene. Of als iemand een paniekaanval heeft, probeer te vragen wat er aan de hand is. Of je misschien iets voor diegene kan doen? Probeer het positief voor diegene in te vullen en vraag wat diegene nodig heeft. Er kunnen vijf mensen met dezelfde diagnose zijn, maar allemaal net iets andere behoeften hebben.
Wanneer kunnen we de documentaire zien?
We hopen de documentaire aan het einde van dit jaar af te hebben, maar we zijn nog op zoek naar mensen die willen meedoen. Dus als je een psychiatrische achtergrond hebt en je wil vertellen over de stigma’s waar je mee te maken krijgt, over je mogelijkheden en bezigheden, dan kun je contact met ons opnemen. Het is overigens niet per se nodig dat je begeleiding krijgt of andere zorg ontvangt.
We vinden het ook heel leuk als mensen zelf ideeën hebben over hoe ze de stigma’s willen laten zien. Zo is in een van de portretten door de cliënt geschreven poëzie verwerkt.